يزيد بن طعمه
شيخ طوسى، يزيد بن طعمه را از اصحاب اميرمؤمنان عليه السلام به شمار آورده است. [ رجال طوسى، ص 62، ش 3. ]ابن اثير مى نويسد: يزيد، از اصحاب رسول خدا صلى الله عليه و آله و شيعيان اميرالمؤمنين عليه السلام بود و در جنگ صفين در ركاب آن حضرت شركت داشت. [ اسدالغابه، ج 5، ص 115. ]
يزيد بن قيس
به قولِ شيخ طوسى يزيد بن قيس از اصحاب اميرالمؤمنين عليه السلام بوده است. [ همان، ص 62، ش 4. ]يزيد بن قيس ارحبى
يزيد بن قيس ارحبى [ در تنقيح المقال، ج 3، ص 328 آمده است: يزيد بن قيس برادر سعيد بن قيس همدانى است، و ارحبى طايفه اى است منسوب به قبيله همدان. ] از ياران اميرالمؤمنين عليه السلام بود و در ميان مردم كوفه و قومش از احترام خاصى برخوردار بود. وى از جانب حضرت على عليه السلام والى مدائن بود و سپس به ولايت رى، همدان و اصفهان منصوب گرديد. [ رجال طوسى، ص 62، ش 6. ]به نقل طبرى، يزيد بن قيس در عزل 'سعيد بن عاص' حاكم عثمان در كوفه و نيز قيام بر ضد خود عثمان و بر كنارى او از خلافت، با مالك اشتر، زياد بن نضر و زيد بن صوحان نقش مؤثرى داشته است و در خلافت اميرالمؤمنين عليه السلام حضرت را در جنگ جمل، صفين و نهروان يارى كرد. [ ر. ك: تاريخ طبرى، ج 4، ص 331 و 336 "تفصيل بركنارى عثمان و قيام اصحاب پيامبر صلى الله عليه و آله و مردم ستم ديده بر ضد او را در شرح حال مالك اشتر، محمّد بن ابى بكر و... ملاحظه نماييد. ]
نقش يزيد بن قيس در جنگ جمل
يزيد بن قيس با نيروهاى وفادار تحت لواى اميرالمؤمنين عليه السلام وارد بصره شد و در جنگ جمل در ركاب آن حضرت مردانه جنگيد و از ولايت اميرالمؤمنين عليه السلام به خوبى دفاع كرد. وى در جنگ جمل وقتى ديد، زير پرچم سپاه امام عليه السلام ده نفر از اهل كوفه "پنج نفر از همدانى ها و پنج نفر از يمنى ها" به شهادت رسيدند، خود پرچم را به دست گرفت و رجز خواند و پرچم سپاه امام عليه السلام را برافراشت. [ همان، ص 515. ]