مقابله مالك با مسلم بن عقبه
معاوية ابن ابى سفيان روزى مسلم بن عقبه - شخص درنده خو و گرگ صفت كه بعدها به دستور يزيد بن معاويه در مدينه حمام خون به راه انداخت و به هيچ كسى رحم نكرد - را به جانب دومة الجندل اعزام نمود كه مردم آن ديار را براى بيعت با معاويه فراخواند؛ زيرا مردم آن ديار نه با على عليه السلام بيعت كرده بودند و نه با معاويه. خبر آمدن مسلم به حضرت على عليه السلام رسيد، كسى را به نزد مالك بن كعب فرستاد كه كسى را كه مورد وثوق توست به جاى خويش گمار و خود سريعاً به جانب ما حركت كن.
مالك، عبدالرحمان بن عبداللَّه كندى را به جاى خود گمارد، و به دستور امام عليه السلام با يك هزار نيرو راهى دومة الجندل شد. مالك توانست در برنامه حساب شده و تاكتيك جنگى با يك هزار نيرو مسلم بن عقبه را غافلگير كند و به طور ناگهانى بر او وارد شود. مدت يك روز بين ياران مالك و نيروهاى مسلم جنگ واقع شد ولى مسلم شكست خورد و به شام برگشت. مالك مدتى پس از پيروزى در دومة الجندل باقى ماند و مردم را براى بيعت با حضرت على عليه السلام فراخواند. اما آنها گفتند: تا زمانى كه همه مردم بر بيعت با على عليه السلام اجماع نكنند ما هم بيعت نخواهيم كرد، ولى مالك بدون برخورد با آنان به كوفه بازگشت. [ كامل ابن اثير، ج 2، ص 429؛ انساب الاشراف، ترجمه اميرالمؤمنين عليه السلام، ص 365. ]
آرى، مالك بن كعب در طول زندگانى خود با تمام توان از ولايت اميرالمؤمنين عليه السلام حمايت مردانه كرد و در حفظ حدود و ثغور كشور اسلامى با جان و دل از آن حفاظت نمود، جزاه اللَّه عن الاسلام و المسلمين خير الجزاء.