عبداللَّه بن ابى ربيعه
شيخ طوسى 'عبداللَّه بن ابى ربيعه' را از اصحاب اميرمؤمنان حضرت على عليه السلام به شمار آورده است. [ رجال طوسى، ص5 3، ش 110. ]عبداللَّه بن ابى سخيله خراسانى
به نقل شيخ طوسى، 'عبداللَّه بن ابى سخيله خراسانى' از اصحاب اميرمؤمنان عليه السلام مى باشد. [ رجال طوسى، ص54، ش 122. ]عبداللَّه بن ابى سفر همدانى
شيخ طوسى نقل كرده كه: عبداللَّه بن ابى سفر از اصحاب اميرمؤمنان على عليه السلام بوده است. [ رجال طوسى، ص54، ش 121. ]عبداللَّه بن ابى سفيان بن حارث بن عبدالمطلب
عبداللَّه فرزند ابى سفيان بن حارث بن عبدالمطلب كنيه اش 'ابو الهياج' از اصحاب و شيعيان اميرمؤمنان عليه السلام بود كه نسبش به 'عبدمناف' مى رسيده است. وى به قولى در ركاب حضرت سيدالشهدا ابا عبداللَّه الحسين عليه السلام به شهادت رسيده است. [ معجم تراجم اعلام الجمل "اضافات بر كتاب الجمل مفيد، ص 480"؛ اسدالغابه، ج 3، ص 175. ]شيخ مفيد او را از هاشميانى مى داند كه با اميرالمؤمنين عليه السلام بيعت كرد. [ الجمل، ص 107. ]
وى اعتقادى راسخ به ولايت اميرالمؤمنين على عليه السلام داشته و قصيده اى نيز در ردّ 'وليد بن عقبه' سروده است كه دو بيت اول آن را ابن ابى الحديد و دو بيت آخر آن را محسن امين نقل كرده اند:
و إنّ ولىَ الأمر بَعدَ مُحمّد
وصىُ رسولِ اللَّه حقاً و صنوه
و مَنّا علىٌ ذاك صاحب خيبر
وصىّ النبىّ المصطفى و ابن عمه
فَمن ذا يُدانيه و مَن ذا يقاربه
علىٌ و فى كل المَواطن صاحبُه
و أولُ مَن صَلَّى و مَن لانَ جانبُه
و صاحب بدر يوم سالت كتائبه
فَمن ذا يُدانيه و مَن ذا يقاربه
فَمن ذا يُدانيه و مَن ذا يقاربه
- وصى به حق رسول خدا است كه جان خويش را فدا كرد و نخستين نمازگزار و مراقب وى بود.
- و على از ماست، همان جنگ آور خيبر و بدر، به هنگامى كه سپاه پيامبر صلى الله عليه و آله روانه جنگ شد.
- وصى پيامبر، برگزيده و عموزاده وى است، پس چه كسى مى تواند به رتبه وى برسد و قابل مقايسه با او باشد. [ ر. ك: شرح ابن ابى الحديد، ج 13، ص 231؛ اعيان الشيعه، ج 8، ص 46؛ الفصول المختاره، ص 217. ]
وى قصيده اى نيز درباره نخستين نمازگزارى حضرت على عليه السلام سروده است، دو بيت آن چنين است:
و صَلى علىٌ مخلصاً بصلاته
و خلى اُناساً بعد يتبعونه
له عملٌ أفضل به صنع عامل
لخمس و عشر من سنين كوامل
له عملٌ أفضل به صنع عامل
له عملٌ أفضل به صنع عامل
- و پس از او مردم نماز خواندند، لذا براى على برترين عمل است. [ الفصول المختاره، ص 222. ]