نامه محمّد به اميرالمؤمنين
هنگامى كه محمّد بن ابوبكر دريافت كه نيروهاى بسيار زيادى در نزديكى مصر از دشمن فرود آمده و آماده جنگند، بلافاصله موضوع را به اميرالمؤمنين عليه السلام نوشت و به همراه دو نامه اى كه از عمروعاص و معاويه دريافت كرده بود، به كوفه براى حضرت على عليه السلام فرستاد. نامه محمّد به امام عليه السلام چنين است:
اما بعد، اى امير مؤمنان، گناهكار پسر گناهكار "عمرو بن عاص" در نزديكى مصر فرود آمده و كسانى هم از مردم مصر كه با او هم عقيده بوده اند، به وى ملحق شده اند، او با لشكرى جرار و گران آمده است و من در طرفداران خود هم نوعى سستى مى بينم، لذا اگر شما را به سرزمين مصر نيازى است با اموال و مردان جنگ جو مرا يارى كنيد و السلام عليكم و رحمة اللَّه و بركاته.
پاسخ امام به محمّد
حضرت امير عليه السلام فوراً جواب نامه محمّد را چنين نوشت:
اما بعد، پيك تو نامه ات را برايم آورد، نوشته بودى فرزند عاص با لشكرى جرّار و گران در كنار شهر مصر فرود آمده و كسانى هم كه در مصر با او هم عقيده بوده اند، گرد او جمع شده اند؛ بيرون رفتن هم فكران او بهتر است از اقامت شان در داخل شهر. و نوشته بودى در كسانى كه نزد تو هستند نوعى سستى ديده اى، بر فرض آنها سست شوند، تو سست مشو، شهر خود را استوار و محكم نگه دار و پيروانت را نزد خود جمع كن، و بر لشكرگاه خود نگهبان و مراقب بگمار و 'كنانة بن بُشر' كه معروف به خيرخواهى و تجربه و دلاورى است به مقابله آنها بفرست، من هم مردم را به سوى تو مى فرستم و تو در برابر دشمن استقامت كن و با بصيرت و درايت پيش روى كن و با نيّتِ خالص و از جان و دل با آنها نبرد نما و براى خداوند با استقامت با آنان جهاد كن و بر فرض نيروهاى تو از لحاظ عدد كمتر باشند، خداوند متعال گروه اندك را يارى مى دهد و گروه بسيار را خوار خواهد كرد.
و من دو نامه آن دو مرد گناه كار "معاويه و عمروعاص" كه براى حكومت به يك ديگر رشوه مى دهند و بر دين داران تكبر مى ورزند را خواندم، از هياهو و درخشش ظاهر نهراس كه به تو زيانى نخواهد رسيد و اگر به نامه هاى آن دو پاسخ نداده اى، جواب محكم و مناسبى بده؛ زيرا تو همه گونه پاسخ براى آنها دارى، و السلام.
محمّد بن ابوبكر پس از دريافت نامه اميرالمؤمنين عليه السلام با اطمينان خاطر آماده نبرد با سپاهيان شامى شد و جواب مناسب و دندان شكنى هم براى معاويه و عمروعاص نوشت و فرستاد. [ ر. ك: تاريخ طبرى، ج 5، ص 102 - 100؛ شرح ابن ابى الحديد، ج 6، ص 82 و به طور اختصار كامل ابن اثير، ج 2، ص 412. ]
بدين گونه محمّد بن ابى بكر از نامه امام عليه السلام نيرو گرفت و مخالفت خود و اعلام جنگ با معاويه و هم فكر فاسدش عمرو عاص را اعلام كرد و مردم مصر را هم براى جنگ با عمروعاص آماده نمود.