بازگشت هرچيز به سوى اوست، هم دليل بر عموميت نور عام اوســت و هم دليـل بر اختصـاص نور خاص او به مؤمنين است.(1)
1- الميزان ج 29، ص 193.
نـور عمـومـى الهـى
« اَلـلّـــهُ نُـــورُ السَّمـــواتِ وَ الاْرْضِ مَثَــــلُ نُــورِهِ... . » (35/نور)
« خدا نور آسمانها و زميناست، مَثَل نور او ... .»
خداىتعالى داراى نورى است عمومى، كه با آن آسمان و زمين نورانى شده و در نتيجه به وسيله آن نور در عالم وجود حقايقى ظهور نموده، كه ظاهر نبود و بايد هم چنين باشد، چون ظهور هر چيز اگر به وسيله چيز ديگرى باشد بايد آن وسيله خودش به خودى خود ظاهر باشد، تا ديگران را ظهور دهد و تنها چيزى كه در عالم به ذات خــود ظـاهـر و براى غـير خود مـظهر بـاشد هـمان نور است.
خداىتعالى نورى است كه آسمانها و زمين با اشراق او بر آنها ظهور يافتهاند، همچنان كه انوار حسى نيز اين طورند، يعنى آنها ظاهرند و با تابيدن به اجسام ظلمانى و كدر آنها را روشن مىكنند، با اين تفاوت كه ظهور اشياء به نور الهى عين وجود يافتن آنهاست ولى ظهور اجسام كثيف به وسيله انوار حسى غير اصل وجود آنهاست.(1)
1- الميـــــــــــــزان ج 29، ص 174.
مثال و شمول نور عمومى الهى
« اَلـلّـــهُ نُـــورُ السَّمـــواتِ وَ الاْرْضِ مَثَــــلُ نُــورِهِ... . » (35/نور)
« خدا نور آسمانها و زميناست، مَثَل نور او ... .»
خداىتعالى كاملترين مصداق نور مىباشد، اوست كه ظاهر بالذات و مظهر ماسواى خويش است و هر موجودى به وسيله او ظهور مىيابد و موجود مىشود. پس خداىسبحان نورى است كه به وسيله او آسمانها و زمين ظهور يافتهاند. در جمله « اَلـلّـــهُ نُـــورُ السَّمـــواتِ وَ الاْرْضِ...، » چون نور را اضافه كرده به آسمانها و زمين و آنگاه آن را حمل كرده بر اسم جلاله «اَللّهُ » و فرموده نور آسمانها و زمين اللّه است منظورش اين بوده كه كسى خيال نكند كه خدا عبارت است از نور عاريتى قائم به آسمانها و زمين و يا از وجودى كه بر آنها حمل مىشود. از اين جا استفاده مىشود كه خداىتعالى بر هيچ موجودى مجهول نيست، چون ظهور تمامى اشياء يا براى خود يا براى غير، ناشى از اظهار خدا است و اگر خدا چيزى را اظهار نمىكرد و هستى نمىبخشيد ظهورى نمىيافت، پس قبل از هـر چـيز ظـاهـر بـالـذّات خـداسـت.
آيه بعد براى تمامى موجودات تسبيح اثبات مىكند و لازمه آن اين است كه تمامى موجودات، خدا را مىشناسند، چون تسبيح و صلات از كسى صحيح است كه بداند چه كسى را تسبيح مىكند. پس مراد به نور، نور خداست، كه از آن نور عام عالمى منشأ مىگيرد،