نخست بايد يادآور شد كه گاهى در ضمن قرارداد (عقد بيع)، تعهد و قرارداد فرعى ديگرى به وجود مى آيد كه به آن «شرط ضمن عقد» هم مى گويند، كه موضوع آن تعهّد يا قرار داد فرعى مى تواند به صورت مستقل از عقد بيع (قرارداد اصلى) معامله شود و يا بخشى از مورد معامله اصلى را تشكيل بدهد. حال در اين جا اين پرسش مطرح است كه شرط ضمن عقد بايد چه شرايطى داشته باشد؟ آيا هر تعهد و قرارداد فرعى كه در يك قرارداد اصلى مندرج مى شود، لزوماً بايد شرايط اساسى صحت معامله را دارا باشد؟در اين مورد بايد گفت با توجّه به اين كه شرط ضمن عقد به عنوان يك تعهد فرعى از قرارداد اصلى كسب اعتبار مى كند، ابتدا به ذهن مى رسد كه وابستگى شرط مندرج در عقد سبب مى شود كه تعهد فرعى نيز همان شرايط اساسى صحت قرارداد اصلى (بيع) را داشته باشد، از جمله اين كه شرط ضمن عقد، مانند مورد معامله، براساس ماده 216 ق.م. بايد مبهم نباشد. هم چنين به موجب بند 2 ماده 190 ق.م. تعهد فرعى (شرط) بايد معين باشد.اما با توجه به مواد 232 و 233 ق.م. كه شرايطى براى صحت واعتبار شروط ضمن عقد بيان مى دارد(3)، و در خصوصِ «معلوم بودن» و «معين بودن»، شرط ضمن عقد، سكوت اختيار نموده و شرايط ياد شده را براى صحت و اعتبار شروط ضمن عقد اعلام نداشته است، به دست مى آيد كه تعهد فرعى (شرط ضمن عقد) از شرايط اساسى صحت معامله (از جمله معلوم بودن و معين بودن) تبعيّت نمى كند. افزون براين، «ظاهر مواد 190 ق.م. و مواد بعدى، اين است كه شرايط اساسى صحت معامله مذكور در آن مواد، درباره قراردادهايى است كه مستقلاً انشا مى شود و از شروط ضمن عقد متصرف است»(4).
لطفا منتظر باشید ...
