از ويژگى هاى انكارناپذير انقلاب كه در مكتب رهايى بخش اسلام ريشه دارد، ايثار و شهادت است. اين دو همواره انگيزه ى جهاد بوده اند و شهيدان با آرمان هاى اسلامى، راه و ويژگى هاى انقلاب را مشخص كرده، موجب پيروزى آن شده اند. شهادت طلبى در انقلاب اسلامى ـ بهويژه دوران دفاع مقدس ـ مقاومت باشكوهى را در تاريخ ملت هاى آزاده آفريد و به ملت هاى ديگر و نسل هاى آينده ى انقلاب درس ايستادگى داد.
10. پيشتازبودن روحانيّت مبارز
با شكل گرفتن مرجعيت عام از يك قرن پيش، نفوذ مردمى روحانيت، عمق و گسترش بيش ترى يافت و آنان حتى در اوج اقتدارِ حكام ستم پيشه، به صورت قدرت تعيين كننده اى درآمدند، به گونه اى كه مى توان گفت فقها و روحانيون متنفذ حكومت واقعى را به طور بالقوه، در اختيار داشتند و هرگاه لازم مى ديدند خواسته ى خود را بر آنان تحميل مى كردند; هر چند در بسيارى از موارد، به دليل احتياط بيش از حد كه به صورت يك خصلت تاريخى درآمده بود، از اين قدرت به صورت كامل استفاده نمى شد. فتواى معروف ميرزاى شيرازى ـ تحريم تنباكو ـ نشان دهنده ى اين نقش تعيين كننده است. حوادث مشروطيت نيز ثابت كرد قدرت سياسى روحانيت در سرنوشت كشور تعيين كننده است و شكست رضاخان در مبارزه با روحانيت در دراز مدت، به رغم موفقيت مقطعى، اين حقيقت را يك بار ديگر روشن ساخت. در جريان ملى شدن صنعت نفت نيز جدايى نيروهاى ملى از جناح روحانيت مبارز به زيان كشور و مردم تمام شد. پس از پيروزى انقلاب نيز اختلافات نيروهاى ليبرال با روحانيت و رويارويى با اين جناح اصيل دينى و انقلابى براى چندمين بار همه را به قدرت معنوى و موقعيت مردمى روحانيت شيعه متوجه كرد. نقش روحانيت در روند انقلاب اسلامى، جداى از موضع مساجد نيست، ولى نفوذ و قدرت معنوى آنان در مساجد خلاصه نمى شود، چنان كه روحانيت از رهبرى نيز جدا نيست. ايشان در رأس روحانيت قرار دارد و روحانيت براى رساندن پيام رهبر تا عمق جامعه، به صورت شبكه ى ارتباطى، عمل كرده است. تا ريخ يك صد ساله ى اخير كشورمان نشان مى دهد هر وقت ملت و كشور دچار خطرات جدى شده اند، علماى شيعه در صف مقدم مبارزه حركت و مردم را از خطر آگاه كرده اند و كشور را از سقوط نجات داده اند.(22) اين حقيقت را حتى مى توان در شرايطى كه روحانيّت از صحنه ى سياست دور بود نيز مشاهده كرد، چنان كه در مواردى پس از سامان پذيرفتن امور، روحانيّت به موضع قبلى خود بازمى گشت و از صحنه ى سياست خارج مى شد.