رفتار امام در نجف با احتياط و پنهان كارى همراه بود و اين شيوه، دو نتيجه داشت: نخست اين كه، افراد كم ترى مورد تعقيب ساواك كه همه جا مراقب امام بود، قرار مى گرفتند و دوم اين كه، رژيم در بررسى از فعاليت امام دچار اشتباه مى شد و به اهداف و شيوه ها و فعاليت هاى وى پى نمى برد و در نهايت نمى توانست برنامه هاى او را خنثى يا در مسير اجراى نقشه هايش مانعى ايجاد كند. به همين دليل، گاه نزديك ترين افراد، حتى حاج آقا مصطفى تا مدت ها از فعاليت هاى امام بى خبر مى ماند و تنها زمانى كه طرح ها اجرا مى شد، نزديكان امام، مثل ديگران از آن آگاه مى شدند. اين موضع به اندازه اى جدى بود كه گاهى ساواك دچار اشتباه مى شد و در گزارش هايش مى نوشت: آيت اللّه خمينى سعى دارد از هر اقدامى كه موجب تشديد بدبينى و سوءظن دولت شود، خوددارى كند.(230) شيوه ى پنهان كارى امام، چنان رژيم را فريب داد كه سفارت بغداد در گزارش هاى محرمانه ى چهارم بهمن 1344 نوشت: آقاى خمينى از چندى به اين طرف به كلى خود را از صحنه ى سياست خارج كرده و به صورت جدى سرگرم تدريس و نماز جماعت مى باشد.(231) ساواك با چنين برداشت هايى رژيم را دچار اشتباه بزرگى كرد و شاه به تصور اين كه خطر رفع شده است، به فكر تحكيم قدرت لرزان خود افتاد. در همين راستا اصول 38، 41 و 42 متمم قانون اساسى را به منظور اعطاى عنوان نائب السلطنه به همسر شاه، به دست مجلس مؤسسان،(232) تغيير داد تا وقفه اى در كار سلطنت پيش نيايد. رهبر نهضت اسلامى، نخستين اعلاميه ى خود را از نجف اشرف و در شرايطى صادر كرد كه رژيم در خواب بود. اين اعلاميه كه در 27 فروردين 1346 خطاب به حوزه ى علميه صادر شد، استادان، طلبه ها و مردم را به پايدارى و پرهيز از هر نوع سازش كارى، عقب گرد يا سهل انگارى دعوت مى كرد و نسبت به نقشه ى خائنانه ى گام به گام رژيم براى نابودى نهضت هشدار مى داد. امام در اين اعلاميه نوشت: اينها رفتنى هستند و شما باقى هستيد. سر نيزه در مقابل عواطف يك ملت دوام ندارد. اين شمشيرهاى كُند عاريتى به غلاف خواهد رفت.(233) امام پايان پيام خود را نيز به اين آيه اختصاص داد: ولاتهنوا و لا تحزنوا و انتم الاعلون ان كنتم مؤمنين.(234) رهبر نهضت به دنبال اين پيام، نامه ى سرگشاده اى خطاب به هويدا فرستاد و نكات مهمى را، به عنوان نصيحت، با ملت ايران در ميان گذاشت. امام در اين نامه از جنايات رژيم پرده برداشت و دلايل عقب ماندگى ايران را كه جملگى به خيانت هاى رژيم مربوط بود،(235) بيان كرد و در پايان هشدار داد: از قهر خدا بترسيد و از قهر ملت بهراسيد و علما را وادار نكنيد كه با شما به طور ديگر سلوك كنند.(236) بنا به توصيه امام اعلاميه و پيام در يك زمان منتشر شد. براى اين كه به ميزان غفلت رژيم پى ببريم، كافى است بدانيم كه ساواك پنج ماه پس از انتشار، در جريان قرار گرفت و ضمن ارسال گزارشى، پنهان ماندن چنين چيزى را بسيار بعيد و دور از انتظار شمرد.(237) رژيم پس از اطلاع از پيام، رژيم به رفتار سركوب گرانه روى آورد و عده اى از نيروهاى نهضت، را دستگير و صدها هزار اعلاميه را ضبط كرد. با وجود سركوب، نخستين جرقه ى اعلاميه هاى امام، اعتصاب دانشگاهيان در تهران و اصفهان بود كه با همكارى طلاب حوزه ى علميه ى قم انجام پذيرفت. هم زمان با سفر شاه به آلمان نيز دانشجويان ايرانى و تعدادى از خارجيان در شهرهاى بن، مونيخ و برلن، عليه شاه تظاهرات شديدى برگزار كردند.
لطفا منتظر باشید ...
