مىكنند؟ هم چنان كه در برابر بادهاى سوزان مقاومت مىورزند و هوا را در تابستان و زمستان لطيف مىسازند،- و افزون بر همه اينها- مواد اوليّه صنايع گوناگون محسوب مىشوند، و انسان در ساختن منازل و تهيه لباس، و جاده سازى و پل سازى و امثال اينها بدان تكيه دارد.
و بر سر تمام اينها، فضاهاى سبز و خرم را تشكيل مىدهند كه براى خرد و كلان دلپذير و فرح افزاست.
اين آفرينش خداست، پس ما را بنگر كه او را چگونه شكر مىگزاريم؟! [20] «وَ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَيْناءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَ صِبْغٍ لِلْآكِلِينَ- و درختى است كه در طور سينا مىرويد. روغن مىدهد و آن روغن براى خورندگان، نان خورشى است.»
اين درخت همان زيتون است و «طور» كوه كوچك باشد و «سينا» نام كوهى است كه در آن مزارع زيتون وجود دارد، و هر جايى كه در آن زيتون درختكارى شود در زبان عربى «سيناء» ناميده مىشود. درخت زيتون درختى است مفيد، و از فوايد آن اين كه روغن مىدهد و غذايى خوب «صبغ للآكلين» براى خورندگان تشكيل مىدهد.
در اين آيات خداوند از سه ميوه نام مىبرد: خرما و انگور و زيتون كه در واقع سود بخشترين ميوهها براى انسان است و آدمى بدانها نيازهايى گوناگون دارد.
[21] همانند ميوهها، مىبينيم كه جاندارانى گوناگون به صورتى آفريده شدهاند كه ما مىتوانيم آنها را رام كنيم و از آنها بهره جوييم.
«وَ إِنَّ لَكُمْ فِي الْأَنْعامِ لَعِبْرَةً- و شما را در چارپايان عبرتى است ...»
«العبرة» كلمهاى است كه از عبور گرفته شده، يعنى در حدود خود چيزها نايستيم، بلكه از آنها به دلالتهايشان تحوّل يابيم و پى ببريم، پس چون شتر را ديديم كه مدّتى طولانى گرسنگى و تشنگى را تحمّل مىكند و اين مقاومت او به ما كمك مىكند كه بيابانهاى پهناور را در نورديم، و بسيارى منافع ديگر، نبايد در اين حدّ بمانيم و شتر را بزرگ داريم يا بپرستيم، بلكه بر ماست كه آفريننده او را بزرگ