باز داشتن از راه خدا - تفسیر هدایت جلد 8

نعمتهاى معنوى را نيز بدانها مى‏افزايد، آنجا كه گويد:

«وَ هُدُوا إِلَى الطَّيِّبِ مِنَ الْقَوْلِ وَ هُدُوا إِلى‏ صِراطِ الْحَمِيدِ- آنان به آن سخن پاك و به راه خداوند ستودنى راهنمايى شده‏اند.»

«الطّيّب من القول» همان «السّلام عليكم و رحمة اللَّه و بركاته- درود و رحمت و بركتهاى خدا بر شما باد» است. در يكى از حديثها آمده است، كه «سخن پاك» كلمه توحيد «لا اله الّا اللَّه» باشد، و در يكى از نصوص آمده است:

همانا خداوند هر دم براى بهشتيان هديه‏اى مى‏فرستد كه از نوع «سخن پاك» است، و اين همان معنايى است كه مفسّران پذيرفته و بر آن رفته‏اند، و چنان مى‏نمايد كه هدايت و راهنمايى در بهشت تمام مى‏شود. امّا معنى اين آيه چنان كه به نظر مى‏رسد اين است كه: خدا مؤمنان را در دنيا به سخن پاك رهنمايى كرده كه همان كلمه توحيد و اخلاص و راه ستوده باشد كه راه پيامبران و امامان هدايت است كه بر همه ايشان درود باد و صلوات.

باز داشتن از راه خدا

[25] پس از اين قرآن به گروهى از كافران و كردار آنها در مقايسه با مؤمنان و كردارشان مى‏پردازد و مى‏گويد:

«إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ- آنهايى كه كافر شدند و مردم را از راه خدا باز مى‏دارند ...»

كفر تنها همان سخن نظرى يا فقط عقيده مجرّد و محض نيست. بلكه همچنين چيزهايى است كه از آن سرچشمه مى‏گيرد مانند دشمنى ورزيدن و كار بد، از اين رو قرآن پس از آن كه كافران را ياد كرد در اين كه واقعيّت كفر آنها چگونه است درنگ نمى‏كند و مى‏افزايد: «وَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ- از راه خدا باز مى‏دارند» يعنى اين گروه در دل خود كافر شده‏اند، امّا عملشان همانا بازداشتن مردم از راه خداست، و از اين رو مى‏بينيم كه كلمه «كفروا- كافر شدند» به صيغه ماضى و گذشته آمده، در حالى كه كلمه «يصدّون- باز مى‏دارند» به صيغه مضارع