شرح آيات - تفسیر هدایت جلد 8

و مى‏گويند: همانا اين كتاب گردآورده انديشه‏هاى پيشينيان است كه بر او املا مى‏شود و او آنها را هر صبح و شام مى‏نويسد.

هرگز ... نه چنين است، براستى اين فرقان را آگاهى به راز آسمانها و زمين فرو فرستاده است. مگر نه اين كه خدا همان آمرزنده مهربانى است كه از گناهان بندگانش در مى‏گذرد و با فرو فرستادن وحى به سوى آنها به آنان ترحّم مى‏كند؟

شرح آيات

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ- به نام خداى بخشاينده مهربان.»

بزرگ و بزرگوار است آن كس كه اين فرقان را فرستاد

[1] بيگمان از برجسته‏ترين ويژگيهاى قرآن كريم حكمتى است كه در آن نمايان است، زيرا از جانب ذات حكيم خبير و آگاهى آمده است، پس هيچ لفظى از الفاظ آن را نمى‏يابى كه به صيغه‏اى معيّن آمده است مگر آن كه در آن حكمتى باشد.

شايد سبب نامگذارى اين سوره به سوره «فرقان» از اين قرار باشد:

اوّل: در برگرفتن اين كلمه در آغاز.

ثانيا: از آنجا كه انسان را براى بقا در زندگى ديگرى كه فنايى ندارد آفريده‏اند، و او را از آن رو به دنيا آورده‏اند كه خود را به تكامل رساند، و براى آن زندگى آماده شود، و راه تكامل وحى است، و سوره فرقان از وحى با ما سخن مى‏گويد، و ضرورت ايمان به آن، و چگونگى عبور از گردنه‏هايى كه در راه ايمان به وحى وجود دارد، و در پايان اين سوره نمودارى از برجسته‏ترين صفات مؤمنان را مى‏خوانيم- كه در عين حال- تصويرى از انسان كمال يافته‏اى را كه فرقان او را براى بهشت آماده كرده است ترسيم مى‏كند، بدين جهات وحى در اينجا به نام فرقان ناميده شده زيرا براستى انسان متكامل آماده براى بهشت را از بشرى ناقص كه به دوزخ افكنده مى‏شود فرق مى‏نهد و تميز مى‏بخشد. پس فرقان همان قرآنى است كه