تفسیر هدایت جلد 8

در اينجا مقابله و رويارويى است. در يك سو موسى و هارون قرار دارند و در سوى ديگر فرعون و مهتران قوم او، و بدين سان تمام پيامبران به نزد طاغوتان زمان خود و اطرافيان جيره‏خوار و صاحبان منافع و مصالح پيرامون آنها اعزام شده‏اند.

هر كس در داستان موسى و فرعون نيك بينديشد در مى‏يابد كه اين قضيّه موضوعى بسيار عظيم بوده است. چه خداوند دو تن (موسى و هارون) را به رسالت مى‏فرستد و اين امر نشان از عظمت مسئوليّت دارد. مسئوليّت انتقال تمدّن از مردابى عفن كه فرعون و گروه او در آن دست و پا مى‏زدند به قلّه رفيع و شامخ يكتاپرستى و ايمان، و موسى از بزرگترين پيامبران خداست، و داستانهاى موسى شبيه و نزديك به واقعيّت وضع امّت اسلامى است، زيرا بشريّت هم چنان در شرايطى شبيه به همان دورانى كه قوم موسى مى‏زيستند به سر مى‏برد، هنوز مستكبران، قوم فرعونهاى زمين ديگر مردم را به استضعاف مى‏كشند، و آنان را گروه گروه و متفرّق مى‏سازند، و خود بناحق در زمين بزرگى مى‏فروشند. از اين رو ما نيازمنديم كه بدين داستان نيك بينديشيم تا هشيارى و عزم و جهادمان افزون شود تا خداوند اذن پيروزى و نصرت را به ما مرحمت فرمايد. و از همين روست كه قرآن نزديك به هفتاد بار اين داستانها را يادآور شده و به عبارات گوناگون باز گفته است.

امّا آيا فرعون و مهتران قوم او سخن پيامبر خدا، موسى و برادرش هارون (ع) را پذيرفتند؟ هرگز ...

«فَاسْتَكْبَرُوا وَ كانُوا قَوْماً عالِينَ- پس گردنكشى كردند كه مردمى برترى جوى بودند.»

گاه ممكن است انسان استكبار ورزد و بزرگى بفروشد ولى از دستمايه‏هاى استكبار چيزى نداشته باشد از اين رو او را خوار و حقير و فقير مى‏بينى ... ولى گاه انسان استكبار مى‏ورزد و دستمايه‏هاى ظاهرى اين بزرگى فروشى را نيز فراهم آورده، مانند فرعون كه در زير قصر او نهرها روان بود و بر ملّت مصر تسلّط داشت و زمام زندگى آنان را در قبضه قدرت ظاهرى خود گرفته بود.

[47] از اين رو چون موسى و برادرش به رسالت نزد آنان آمدند، آنها آن دو