تفسیر هدایت جلد 8

پيامبرى را كه دعوت كننده به حق است منكر مى‏شوند و در گفتار و كتابى كه محتوى حق است نمى‏انديشند. چرا بيشتر آنان حق را نمى‏پسندند؟ زيرا آنان در گردابى زندگى مى‏كنند كه شهوتهايشان آن را در برگرفته است، و اين همان فرق ميان مؤمنان و كافران است.

[71] «وَ لَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْواءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فِيهِنَّ- اگر حق از پى هوسهايشان مى‏رفت، آسمانها و زمين و هر كه در آنهاست تباه مى‏شد ...»

نه تنها از ناحيه غيبى الهى، بلكه از ناحيه واقعى نيز چنين مى‏شد، زيرا حقّى كه قرآن آورده است تعبيرى است از حقايق انسان و زندگى، عدل است كه زندگى را بر پا مى‏دارد، در حالى كه ظلم منجر به تباهى و نابودى مى‏گردد، راستى است كه به مردم سود مى‏رساند، در حالى كه دروغ آنان را زيانديده مى‏كند، و همچنين است ديگر ارزشهاى منفى و مثبت.

«بَلْ أَتَيْناهُمْ بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَنْ ذِكْرِهِمْ مُعْرِضُونَ- ولى ما اندرزشان فرستاديم و آنها از اندرزشان روى گردان شدند.»

برخى اين آيه را چنين تفسير مى‏كنند كه: قرآن براى مردم شرف را آورده است، ولى آنها از شرف خود روى گردان شده‏اند، و اين درست است، امّا تفسيرى ديگر نيز وجود دارد- كه من آن را نزديكتر به مفهوم اين آيه مى‏دانم- و آن اين است كه قرآن چيزى را كه مردم از ياد برده‏اند فرا خاطر آنان آورد، ولى آنان از آن ياد آورى غفلت ورزيدند، قرآن آمده است تا آنان را روشن سازد پس چرا از آن روشنايى روى مى‏گردانند؟.

اين تفسير تأكيدى است براى انديشه پيشين كه: خداوند رسالتى را به وسيله پيامبرى مى‏فرستد، و در قلب انسان نيز رسالتى به وديعه نهاده است، و انطباق اين دو رسالت با يكديگر دليل بر صدق آن پيامبر است.