تفسیر هدایت جلد 8
لطفا منتظر باشید ...
نافرمانيهايشان با فرمانبردارى و طاعت خدا رويارويى كنى. شايد بتوان اين آيه را صورتى آشكار از مبارزه و ظلم ستيزى شمرد، و آيهاى است روشن و آشكار براى تسلّط و قدرت خدا، و چيرگى مؤمنان به او و قدرتشان در رويارويى با دشمنان دين.«ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ نَحْنُ أَعْلَمُ بِما يَصِفُونَ- سخن بد آنان را به هر چه نيكوترت آيد پاسخ گوى، ما به سخن آنان آگاهتريم.»درست است كه خدا مىتواند دشمنى كافران را دفع كند و دور سازد، و درست است كه هر گاه حكمت رساى او اقتضا كند چنين خواهد كرد، ولى اين امر نبايد موجب بد خلقى مؤمنان و زورگويى آنان در زمين شود، بلكه بايد در رفتار با ديگران از اخلاقى والا برخوردار باشند و بر گزند و آزارى كه از آنها مىبينند صبر و شكيبايى ورزند و براى تبليغ دعوت دشواريهاى شخصى را تحمّل كنند.[97] «وَ قُلْ رَبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَمَزاتِ الشَّياطِينِ- بگو: اى پروردگار من، از حملههاى شيطانها به تو پناه مىآورم.»«همزات» همان حملات عقب راننده است كه شيطان براى گمراه ساختن و فريفتن انسان بدان مبادرت مىكند، و ضرورتى ندارد كه شيطان فقط همان موجود پنهانى باشد كه او را تصوّر مىكنيم، بلكه به صورت شهوت و ميلى شديد كه عارض آدمى مىشود، يا انسانى منحرف كه مىكوشد بر آدمى تأثيرى منفى بگذارد، مجسّم مىگردد.[98] «وَ أَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَنْ يَحْضُرُونِ- و به تو پناه مىآورم، اى پروردگار من، اگر نزد من حاضر آيند.»بر مؤمن واجب است كه از نشيمنگاههاى شياطين- انس و جنّ- همچون مجالس معصيت و غيبت گويى بر مردم بگريزد.[99] انسانى كه در دنيا از شيطان به خدا پناه نبرد و از خدا پروا نكند هنگامى پشيمان مىشود كه ديگر پشيمانى سودى ندارد، از اين رو خداوند پس از آن كه انسان را از شيطان بر حذر مىدارد به شرح حال انسان منحرفى مىپردازد كه لحظه مرگش فرا رسيده است و مىفرمايد: