تفسیر هدایت جلد 8

انديشيدن به مباديى كه آنان مردم را بدان فرا مى‏خوانند، مى‏گردد. شايد همين است كه قرآن در اينجا بدين عبارت بدان اشاره مى‏كند كه: «حَتَّى أَنْسَوْكُمْ ذِكْرِي- تا ياد مرا از خاطرتان بزدودند».

اما گفته او كه فرمايد: «وَ كُنْتُمْ مِنْهُمْ تَضْحَكُونَ- و شما هم چنان به آنها مى‏خنديديد» جنبه رفتارى و عملى حالت روانى آنهاست كه مؤمنان را ريشخند مى‏كردند.

[111] مؤمنان در دنيا در معرض انواع بلا و آزمون و مشكلات، از ريشخند و مسخره شدن و غيره قرار گرفته‏اند، ولى استقامت ورزيده و صبر و شكيبايى كرده‏اند و اكنون در آخرت پاداششان بهشت است.

«إِنِّي جَزَيْتُهُمُ الْيَوْمَ بِما صَبَرُوا أَنَّهُمْ هُمُ الْفائِزُونَ- امروز آنها را به خاطر صبرى كه مى‏كردند پاداش مى‏دهم. آنها به مراد خود رسيده‏اند.»

از اين آيه پيداست كه بزرگترين صبر همانا صبر بر جريحه‏دار شدن شخصيّت است و از اين روست كه مى‏بينيم بارزترين صفات مؤمنان براستى اين است كه به سرزنش اعتنايى نمى‏كنند و از آن نمى‏ترسند.

[112] آن گاه خداوند از آنها مى‏پرسد:

«قالَ كَمْ لَبِثْتُمْ فِي الْأَرْضِ عَدَدَ سِنِينَ- گويد: به شمار سالها، چه مدت در زمين زيسته‏ايد؟» تا ببينيم دنيايى كه آخرت را بدان فروختيد براى شما چگونه بوده است؟

[113] پاسخشان اين است كه:

«قالُوا لَبِثْنا يَوْماً أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ فَسْئَلِ الْعادِّينَ- گويند: يك روز يا قسمتى از يك روز، از آنها كه مى‏شمرند (فرشتگان حسابدار) بپرس.»

از اين اندازه سنجى مقدار تفاوت ميان آخرت و دنيا از لحاظ زمان به دست مى‏آيد.

[114] «قالَ إِنْ لَبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا لَوْ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ- گويد: اگر آگاهى مى‏داشتيد، مى‏دانستيد كه جز اندكى نزيسته‏ايد.»