تفسیر هدایت جلد 8

[8] «وَ يَدْرَؤُا عَنْهَا الْعَذابَ أَنْ تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهاداتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الْكاذِبِينَ- و اگر آن زن چهار بار به خدا سوگند خورد كه آن مرد دروغ مى‏گويد، حدّ از آن زن برداشته مى‏شود.»

پس اگر زن چهار بار بر دروغگو بودن شوهر خود به خدا سوگند بخورد، حدّ از وى برداشته مى‏شود، و تازيانه و سنگسارى در كار نيست، و اگر چنين نكند (و سوگند نخورد) چنان است كه گويى وى تهمت زنايى را كه شوهرش بدو وارد كرده تصديق كرده است.

[9] «وَ الْخامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللَّهِ عَلَيْها إِنْ كانَ مِنَ الصَّادِقِينَ- و بار پنجم، زن بگويد كه خشم خدا بر او باد اگر مرد از راستگويان باشد.»

يعنى مرد در ادّعايى كه در حق وى كرده و تهمتى كه به وى زده است گفته باشد، و همچنين خود را لعنت مى‏كند كه اگر مرتكب زنا شده باشد، و در نتيجه اتّهامى كه شوهرش بر وى وارد ساخته درست بوده باشد.

[10] «وَ لَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ وَ أَنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ حَكِيمٌ- چه مى‏شد اگر فضل و رحمتى كه خدا بر شما ارزانى داشته است نمى‏بود؟ و اگر نه اين بود كه خدا توبه پذير و حكيم است؟» اگر فضل خدا و امكان توبه به درگاه او نمى‏بود، بيگمان كسانى كه زنان خود را قذف مى‏كردند و متّهم مى‏ساختند گرفتار عذاب مى‏شدند زيرا قذف نزد خدا تهمتى بزرگ شمرده مى‏شود، و بر كسى جايز نيست كه به صرف گمان يا انتقام طلبى ديگران را متّهم سازد. جواب «لولا- اگر نه اين بود» از خلال روند عبارت معلوم است، و شايد آيه 14 نيز اشاره به همين معنى دارد، آنجا كه پروردگار ما سبحانه و تعالى مى‏گويد: «وَ لَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ لَمَسَّكُمْ فِيما أَفَضْتُمْ فِيهِ عَذابٌ عَظِيمٌ- اگر فضل و رحمت خدا در دنيا و آخرت ارزانيتان نمى‏بود، به سزاى آن سخنان كه مى‏گفتيد شما را عذابى بزرگ در مى‏رسيد».