تفسیر هدایت جلد 8
لطفا منتظر باشید ...
و از بندگانتان آنان كه خواهان باز خريد خويشند، اگر در آنها خيرى يافتيد، باز خريدشان را بپذيريد ...»مكاتبه (- باز خريد) آن است كه بنده نزد صاحب خود مىآيد تا با مبلغى كه قسط بندى مىشود خود را از او باز خريد كند، و از هر كس كه بردهاى دارد سزاوار است كه اين برنامه را به برده خود پيشنهاد كند، و اگر آن برده موافقت كرد و توانست خود را باز خريد كند آزاد مىشود، و اين عمل را مكاتبه مشروط ناميدهاند، نوعى ديگر از باز خريد نيز وجود دارد كه آن را مكاتبه مطلق گويند، بدين معنى كه برده بر حسب توانايى خود مبلغى را كه گردن او را از بند بردگى آزاد مىكند، مىپردازد.«وَ آتُوهُمْ مِنْ مالِ اللَّهِ الَّذِي آتاكُمْ- و از آن مال كه خدا به شما ارزانى داشته است به آنان بدهيد ...»از سهم «وَ فِي الرِّقابِ- در خصوص بردگان» كه يكى از مستحقّان زكات هستند و در احاديث آمده است كه صاحب برده يك پنجم يا يك چهارم مبلغ را از عهده آنان بر مىدارد و كسر مىكند.امّا درباره كنيزان، در جاهليّت با جسم آنان سوداگرى مىكردند، كه در اين مورد در اسلام نهى صريح آمد:«وَ لا تُكْرِهُوا فَتَياتِكُمْ عَلَى الْبِغاءِ إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّناً لِتَبْتَغُوا عَرَضَ الْحَياةِ الدُّنْيا- و كنيزان خود را اگر خواهند كه پرهيزگار باشند به خاطر ثروت دنيوى به زنا وادار مكنيد ...»اين آيه دو تفسير ظاهر و باطن دارد: تفسير ظاهر آن كه عبد اللَّه بن ابى كنيزان خود را وادار به زنا مىكرد تا از زنا كارى آنان مالى اندوزد، اين كنيزان از كار او به پيامبر (ص) شكايت كردند و اين آيه كريمه نازل شد كه: «و لا تكرهوا ...» و از اين رو براستى جايز نيست كه اجتماع راه را براى چنان اشخاصى باز گذارد كه دست به پليدترين سوداگرى بزنند كه همان سوداگرى
