تفسیر هدایت جلد 8

خرد و سرشت بهره دارند؟ هرگز چنين نيست ... همانا خداست كه هر كس را بخواهد راهنمايى مى‏كند، و تا وقتى راهنمايى و هدايت از جانب خداست ما بايد او را ولىّ خود بگيريم و جز او را نپرستيم و بندگى نكنيم.

[17] «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ الَّذِينَ هادُوا وَ الصَّابِئِينَ وَ النَّصارى‏ وَ الْمَجُوسَ وَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا إِنَّ اللَّهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ- خدا ميان آنان كه هدايت يافته‏اند و آنان كه كيش يهود يا صابئان يا نصارى يا مجوس برگزيده‏اند و كسانى كه شرك ورزيده‏اند، در روز قيامت حكم مى‏كند ...»

آن گاه براستى اختلاف ميان بشر دليل روشنى است بر اين كه آدمى نيازمند آن است كه خدا او را به راه راست و استوار رهنمايى كند، و به يقين خداست كه به حق داورى مى‏كند و در ميان پيروان مذاهب گوناگون حكم خواهد كرد.

«إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ شَهِيدٌ- زيرا او بر هر چيزى (و كارى) ناظر است.»

در واقع داورى خدا ميان مذاهب و آراء گوناگون، و در نتيجه ميان حق و باطل و هر قضيّه‏اى كوچك يا بزرگ همان تجلّى و نمودار نظارت فراگير او بر هر چيزى است، و براستى او چيره توانايى است كه در آسمانها و زمين هيچ بر او پنهان نيست.

از آنجا كه او بر هر چيز ناظر و شاهد است، ناگزير بايد به حضور فرخنده هميشگى او احترام نهاد و مراقبت مستقيم و اشراف هميشگى او را احترام نهاد. و هر انسانى هنگامى كه به كار يا گفتار مهمّى مى‏پردازد، يا انديشه آن به ذهنش خطور مى‏كند و بر خاطرش مى‏گذرد و مى‏خواهد تصميمى بگيرد يا رأيى صادر كند، بايد از خود بپرسد: آيا خدا از اين خرسند است، زيرا خدا فردا همان امر را بر او به حسابرسى مى‏گيرد. در واقع اين احساس است كه نور هدايت را در درون و ضمير بشر بر مى‏انگيزد و كمر خرد را بر ضد خواهش و هوى استوار مى‏بندد و به برنامه‏نگرى انديشيدن بدون اضطراب مساعدت مى‏كند و رفتار فرد را بدون چپ و راست روى