تفسیر هدایت جلد 8

شايد از روند مطلب نيز چنين استنباط كنيم كه نفى حرج و پروا در اينجا يعنى جايز بودن خوردن، پس مفهوم آيه چنين مى‏شود كه بر كور پروايى نيست، و بر لنگ پروايى نيست و بر بيمار پروايى نيست، اگر از خانه‏هاى مردم غذا بخورد، اما در مورد شما، بر شما پروايى نيست كه از خانه‏هاى خود يا خانه‏هاى خويشاوندان خود غذا بخوريد.

و حكمت آن اين است كه: اين افراد عناصرى ناتوانند كه عادتا نمى‏توانند رزق خود را به دست آورند، پس بر تندرستان است كه از آنها كفالت كنند و اجازه دهند كه اين افراد به خانه‏هايشان در آيند و از خوراك و نيكوكارى ايشان بهره برند.

«وَ لا عَلى‏ أَنْفُسِكُمْ أَنْ تَأْكُلُوا مِنْ بُيُوتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ آبائِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أُمَّهاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ إِخْوانِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخَواتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَعْمامِكُمْ أَوْ بُيُوتِ عَمَّاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخْوالِكُمْ أَوْ بُيُوتِ خالاتِكُمْ- و بر شما پروايى نيست اگر از خانه خود يا خانه پدرتان يا خانه مادرتان يا خانه برادرتان يا خانه خواهرتان يا خانه عمويتان يا خانه عمّه‏تان يا خانه داييتان يا خانه خاله‏تان چيزى بخوريد ...»

اين آيه به تفصيل خانه‏هايى را ياد كرده است كه باكى نيست انسان وارد آنها شود و از آنها چيزى بخورد.

پيداست كه تنها در مقام دادن اجازه نيست بلكه در مقام تشويق بدين امر نيز مى‏باشد، پس چه بسا كه انسان از وارد شدن به خانه خويشاوندان يا آشنايان و دوستان خود پروا و ملاحظاتى داشته باشد، امّا نصّ آيه اين ملاحظات و پروا را بر مى‏دارد، تا الفت و محبّت ميان خانواده‏هاى گوناگون رشد يابد، و چنان كه حديث شريف منقول از امامان (ع) مى‏گويد:

«محبوبترين كسان از شما در نزد ما آنانند كه در خانه‏هاى ما بيشتر بخورند».

زيرا نشستن بر سر سفره غذا در خانه دلها را بر روى يكديگر مى‏گشايد و روابط را استوار مى‏سازد، و در نتيجه راه تعاون و همكارى ميان افراد اجتماع را باز مى‏كند.