تفسیر هدایت جلد 8

تكذيب كنندگان، و آوردن ضرب المثلهايى از رويدادهايى صورت مى‏گيرد كه بر گذشتگان عارض شده است. قرآن در اينجا ما را يادآور مى‏شود كه واقعيّت انسانى كه در دنيا به وحى متوسّل و متمسّك نمى‏شود شبيه واقعيّتى است كه در آخرت براى او مجسّم مى‏شود، او در حالى كه چهره بر زمين دارد راه مى‏رود ولى راه را نمى‏بيند، پس اگر بايستد ايستادنش در محلّ شرّ است و اگر راه بسپارد راهش گمراهه است.

قرآن تأكيد مى‏كند: كسى كه به وحى ايمان ندارد و به رسالت دست در نمى‏زند نه تنها به آرزوهايش نمى‏رسد بلكه افزون بر آن از نعمتهاى خدا بر خويشتن كه خرد و دانش است نيز محروم مى‏ماند.

همانا خداوند به بشر به اندازه‏اى خرد و دانش داده است كه اگر آن را از طريق توسّل به وحى، كه اندوخته‏هاى خرد را در دلش بر مى‏انگيزد، به كار گيرد، بيگمان خرد و دانش او افزون مى‏شود. ولى اگر رسالت را رد كند، براستى خرد را از دست مى‏دهد، چنان كه خداوند آنچه بدو داده از او باز مى‏گيرد و در حالى راه مى‏رود كه با چهره بر خاك افتاده و چون افراد گيج و حيران خبط و خطا مى‏كند، و مانند چارپايان و بلكه از آنها نيز گمراه‏تر است.

پس از اين بيان قرآن كسانى را بيم و هشدار مى‏دهد كه اين مطالب را مى‏شنوند ولى از سرانجام گذشتگان، از قبيل قوم نوح و عاد و ثمود، و آل فرعون پند و عبرت نمى‏گيرند، وقتى آل فرعون موسى و برادرش را تكذيب كردند، خداوند آنها را نابود كرد زيرا به شرعى بودن ارزشها اعتراف نمى‏كردند، پس اگر ارزشها نبود افراد بشر با تمام نيروها و توانمنديها و نامها و شعارهايى كه دارند نزد خدا وزن و اعتبارى نداشتند، زيرا در پيشگاه او مهمتر همان ايمان و كردار شايسته و نيك است. و هر امّتى كه اين دو، ايمان و كردار نيك، را از دست بدهد علّت وجودى را از دست داده است، و نابود كردن اصحاب رسّ به وسيله خداوند جز براى اين نبوده كه آنان امّتى بوده‏اند كه نسبت به حقّ كفر ورزيده‏اند، و اين سنّت الهى در زندگى است.

برخى از مردم هستند كه به قلبشان دنيا دوستى نوشانده شده و ارزشهاى