تفسیر هدایت جلد 8

راستين بپردازد، اگر به صورت كامل در رفتار و اقدامات خود آن را يافت درست است و گرنه ايمانش كامل نيست.

از اين رو مى‏بينيم قرآن ميان كسى كه به خدا ايمان كامل دارد و اين امر به صورت توكّل به ذات زنده‏اى كه نمى‏ميرد منعكس مى‏شود و رفتار بندگان رحمان چنان كه آيات كريم آنها را توصيف كرده، پيوند مى‏دهد.

4- هر چه انسان پروردگارش را از طريق نزديك شدن بدو از خلال عبادت بشناسد، همان قدر خود را به صورت كاملتر مى‏شناسد، و اين دو شناخت متقابلند، و سبب مقابله آن است كه خداست كه انسان را آفريده، پس ايمان او به خداى آفريننده، وى را به ايمان نسبت به بنده آفريده شده فرا مى‏خواند. چيزى كه او را به اندازه عبوديّت و بندگى و ناتوانى خود، يا محدوديّت و تنگى افق خويش عارف و صاحب شناخت مى‏كند، و ميان اين دو امر (شناخت خدا، و شناخت خويشتن) به سوى تكامل شخصيّت ايمانى موجود در انسان مؤمن رشد و نموّ مى‏كند.

بدين سان قرآن ما را به نشانه‏هاى پروردگارمان كه در آفاق پراكنده است با يادآورى از پس يادآورى دل آگاه مى‏سازد و مى‏گويد متعال است:

«الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ- آن كه آسمانها و زمين و هر چه را در ميان آنهاست به شش روز بيافريد ...»

هنگامى كه انسان بر فراز بلنداى تپه‏اى مى‏ايستد، و به سوى زمينى كه زير پاى او گسترده يا آسمانى كه بر فراز او كشيده شده است چشم مى‏افكند، از تمام اينها حيران و مبهوت مى‏شود، و در اينجا، و بويژه در لحظات حيرت و شگفتى، بر اوست كه اين شگفت زدگى را راهى براى ايمان به خدا قرار دهد، پس هر چه عظمت و قدرت و زيبايى و نيكويى را كه در آفرينش جلوه‏گر است بيابد و درك كند، همان قدر ايمانش به عظمت آفريننده ژرفتر مى‏شود.

شايد اين كه خداوند آسمانها و زمين را در شش روز آفريده دليل بر آن باشد كه خدا آنها را به استمرار تحوّل بخشيده و ديگرگون ساخته است تا به صورتى كه امروز دارند رسيده‏اند. و اين بر ناتوانى خدا دلالت نمى‏كند، بلكه به استمرار تسلّط و