تفسیر هدایت جلد 8

آرزو و اميد را مى‏پرورى، و كسى هم وجود دارد كه از تو دفاع و حمايت مى‏كند، ديگر منتظر چه هستى؟ هر دژ و لانه‏اى را درهم شكن و با هر طاغى و سركشى بستيز و جهاد كن، زيرا نيرو و تسلّط خدا در بازوهاى مؤمنان جلوه‏گر و نمودار مى‏شود و خدا به وسيله آنان دشمنان خود و دين خويش، و دشمنان بشر را دور مى‏راند.

[40] «الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ- آنهايى كه به ناحق از ديارشان رانده شده‏اند جز آن بود كه مى‏گفتند: پروردگار ما خداى يكتاست؟» اين نمودارترين صورت ستم است كه خداى سبحان درباره آن گويد «مورد ستم قرار گرفتند».

و اين از آن روست كه كسانى كه براستى و صدق گفتند پروردگار ما خداى يكتاست تسلّط گردنكشان را رد كردند و در برابر هيمنه و چيرگى جبّاران و زورگويان مقاومت و ايستادگى نمودند، در برابر كسانى كه خواستند قوانين و فرهنگ خود را بر مردم تحميل كنند. پس ايشان نسبت به آنها كفر ورزيدند و به خداى يكتا ايمان آوردند. آن گاه استقامت كردند و از خانه‏هاى خود اخراج گشتند زيرا استقلال رأى خود را نگهداشتند. شايد گردنكشان بيرون رفتن را بر آنها فرض و واجب نكردند اما آنان خود از بيم فشار و عذاب جبّاران مهاجرت كردند و خود را براى نبرد تا مرحله آزاد ساختن زمين از سلطه آنها آماده ساختند، چنان كه مسلمانان هنگامى كه خدا و پيامبرش به هجرت به مدينه فرمان دادند، چنان كردند. تا آنجا كه اين آيه درباره ايشان نازل شد و شامل ديگران نيز گشت.

در حديث مروى در كتاب كافى از امام ابو جعفر باقر- عليه السّلام- آمده است كه گفت:

«اين آيه درباره پيامبر خدا و علىّ و حمزه و جعفر نازل شد و در مورد حسين