تفسیر هدایت جلد 8

اساس منكر مجازات مى‏شود.

خدا بطور حتم و قطع وعده عذاب داده است، اما به انسان نيز مهلت و فرصت كافى داده تا شايد خطاى خود را كشف كند و گر چه پس از ارتكاب آن باشد و در نتيجه به درگاه خدا به نحو حقيقى توبه كند، پس اگر در دلش جايى براى اعتراف و آمرزش طلبى نباشد و مهلتش سرآيد و اجلش برسد يك ساعت پيش و پس نخواهد شد.

در دعا آمده است: «سبحانك، منزّها، چه شگفت است كه من بر خويشتن گواه آمدم و كار پنهان خود را دريافتم، و شگفت‏تر از آن اين كه مرا واگذاشتى و درمانم را به عهده تأخير نهادى و اين از گرامى بودن من در نزد تو نيست، بلكه تأنّى و درنگى است از تو براى من و تفضّلى است از جانب تو تا من از سرپيچى خشم انگيز نسبت به تو باز گردم و از تباهكاريها و بديهاى خود دست بكشم، زيرا بخشايش تو بر من نزد تو محبوبتر از مجازات و عقوبت من است ...»

«وَ إِنَّ يَوْماً عِنْدَ رَبِّكَ كَأَلْفِ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ- و يك روز از روزهاى پروردگارت برابر با هزار سال است از آن سان كه مى‏شماريد.»

اگر زمان را نزد خدا ارزشى مى‏بود در آن صورت بيگمان ما در نخستين گناه هلاك شده بوديم، ولى خدايى كه هيچ كس نمى‏تواند از حكمرانى او بگريزد، و هيچ چيز در آسمانها و زمين از دست تسلّط او بيرون نمى‏رود شتابان مبادرت به مجازات نمى‏كند و يك روز نزد او برابر هزار سال است.

ذات سبحان او مانند ما نيست، ما به زمان و مكان محدوديم، و دانشها و تواناييهاى ما نيز محدود است، در حالى كه خدا بر هر چيزى تواناست، و اوست كه بر آفريدن آن تسلّط داشته و قادر است كه تكذيب كنندگان را هر وقت بخواهد گرفتار كند، پس شتاب براى چيست؟ زيرا كسى شتاب مى‏ورزد كه مى‏ترسد چيزى از دست او برود، خداوند منزّه از اين قياسهاست.

[48] در واقع تأخير عذاب، و ناچيز بودن قانون زمان نزد خدا، بدين معنى نيست كه عذاب نخواهد آمد. چه بسا امّتى كه با آن كه ستمگر بوده است خدايش