فرق «الله» با ديگر خدايان - محی الدین در آینه فصوص جلد 1

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

محی الدین در آینه فصوص - جلد 1

مرتضی رضوی‏

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

طريقت و شريعت: آخرين نكته‏اي كه درباره اين سخن محي‌الدين قابل توجه است موضوع «مذموم عقلي‌» است مذموم شرعي يا عرفي را صوفيان پيش از محي‌الدين تحت عنوان «شريعت فداي طريقت» در فرهنگ‌شان جاي داده بودند و اينك محي‌الدين آن دو را علاوه بر احكام شريعت، در خداشناسي در مورد (نعوذ بالله) خدا نيز به اجرا مي‌گذارد.

اما مهم‏تر و سخيف‏تر تجويز بل لازم دانستن مذمومات عقلي در وجود (نعوذ بالله) خداوند است.

مذموم عقلي مانند «ظلم» كه اول عقلاً قبيح است سپس عرفاً و سپس شرعاً، و همچنين «كذب» و «كاذب بودن» و...

اين مرد به صراحت همه اين صفات را...

لاحول و لا قوّة الا بالله و استغفرالله ربي من كل جهل و ذنب و اتوب اليه.

فرق «الله» با ديگر خدايان

محي‌الدين در ادامه كلامش حق و سهم هر كدام از خدايان را در فراگيري امور وجوديه و نِسب عدميه، روشن مي‌كند.

به نظر او الهه‏اي كه مسمّي بـ «الله» است اين «علو لذاته» را به طور اتمّ و اكمل دارد.

اما الهه‏هاي ديگر آن را نه به طور كامل، بل هر كدام مطابق حيثيت انفرادي خود دارند.

مثلاً الهه‏اي كه مسمّي‌ بـ «خالق» است در حيث خالقيت، و الهه‏اي كه مسمّي بـ «ربّ» است در حيث ربوبيت، اين كمال را دارند، ببينيد:

ـ و ليس ذلك الاّ لمسمّي‌ «الله» خاصّةً: و نيست اين (جامع همه خوبي‌ها و خوب‏ها، بدي‌ها و بدها بودن) مگر براي آن كه «الله» ناميده مي‌شود به طور خاص.

توضيح

يعني هر كدام از رحمان، ربّ، خالق و...

نيز مي‌توانند «الله» ناميده شوند، اما آن كه به طور خاص «الله» ناميده مي‌شود خداي معين است.

ـ و امّا غير مسمّي «الله» خاصة، ممّا هو مجلي‌ له او صورة فيه: و اما آن كه به طور خاص «الله» ناميده نمي‌شود كه عبارت‏اند از مجلي‌هاي او، يا صورت‏هائي در او هستند...

/ 611