فصل پنجم: وظايف و اختيارات ولى فقيه - ولایت فقیهان و عدالت نسخه متنی

فصل پنجم:
وظايف و اختيارات ولى فقيه

استمرار قانون و حكومت

در فصل نخست كتاب گفته شد كه اسلام، شريعت خاتم و دين كامل الهى است و از اينرو، تا پايان جهان، پاسخگوى همه نيازهاى عقيدتى و اخلاقى و عملى انسان و تضمين كننده سعادت ابدى فردى و اجتماعى اوست و نيز گذشت كه اسلام، مجموعه اى از عبادات و اخلاقيات محض نيست و علاوه بر آن، اصول نظام اجتماعى شايسته و شكل حكومت برتر را نيز عهده دار گشته است كه بررسى اجمالى احكام گسترده اجتماعى اسلام، نشانگر توجه به فرد و جامعه، دنيا و آخرت، و به همه شؤون اساسى و ضرورى انسان مى باشد.

تشكيل حكومت براى اجراى قانون الهى، در زمان حيات پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم توسط شخص ايشان صورت گرفت و آن حضرت، علاوه بر ابلاغ و تبيين احكام و معارف دين و تعليل و دفاع علمى از آنها، امور اجرايى جامعه اسلامى را نيز با ولايت و رهبرى اجتماعى خود بر عهده داشتند.

خداى سبحان، همان گونه كه سمت تزكيه و تعليم كتاب و حكمت را به رسول خود عطا فرمود: «ويزكيهم ويعلمهم الكتاب والحكمة » (1) ، ولايت و حكومت اجتماعى آن حضرت صلى الله عليه و آله و سلم را نيز با آياتى مانند «النبى اولى بالمؤمنين من انفسهم » (2) و «انما وليكم الله ورسوله والذين امنوا الذين يقيمون الصلوة ويؤتون الزكوة وهم راكعون » (3) تثبيت فرموده است و با فرمان «اطيعوا الله واطيعوا الرسول واولوالامر منكم » (4) و «ما كان لمؤمن ولا مؤمنة اذا قضى الله ورسوله امرا ان يكون لهم الخيرة من امرهم ومن يعص الله ورسوله فقد ضل ضلالا مبينا» (5) ، تخلف از احكام حكومتى و قضائى و مقررات و دستورهاى جزئى پيامبرصلى الله عليه و آله و سلم را همانند تخلف از قوانين كلى شريعت، گناه و معصيت مى شمارد و اطاعت از فرمان ايشان براى شركت در جهاد را مانند فرمان خود در برپاسازى نماز و پرداخت زكات: «اقيموا الصلوة وءاتوا الزكوة » (6) واجب ساخته است و اگر فرمان خدا در اطاعت از دستورهاى پيامبرصلى الله عليه و آله و سلم نمى بود، آن حضرت، هيچ ولايتى بر انسان هاى ديگر نداشتند.

آنچه خاتميت اسلام را تضمين مى كند، دو چيز است; يكى استمرار قانون خدا و ديگرى استمرار اجراى آن توسط حكومت; كه اين دو، در وجود مستمر قرآن و عترت تحقق يافته است و رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم، اين دو «ثقل » گرانقدر را براى امت اسلامى به وديعت نهاد و درباره آن دو فرمود:

«انى تارك فيكم الثقلين كتاب الله وعترتى ولن يفترقا حتى يردا على الحوض » (7) ;

من دو وزنه وزين و استوار را در ميان شما باقى مى گذارم; كتاب خدا و عترتم; و اين دو متاع وزين، تا آنگاه كه در قيامت، در كنار حوض كوثر بر من وارد شوند، از يكديگر جدا نخواهند شد.

وجود عترت طاهرين(عليهم السلام) و ضرورت تمسك به آن بزرگان مطهر، تنها از جهت تبيين و تفسير قرآن و احكام الهى و تعليل و دفاع علمى از آنها نيست، بلكه علاوه بر آن، به جهت تشكيل حكومت و اجراى حدود و قوانين اسلامى و اصلاح جامعه و هدايت انسان ها و نيز حراست از اسلام و مسلمين در برابر دشمنان داخلى و خارجى است.

عترت پيامبر كه با وصف عصمت و طهارت، از رهبرى و ولايت مطلقه الهى برخوردار مى باشد، با خلافت بلاافصل على بن ابى طالب(عليه السلام) آغاز گرديده و تا زمان ظهور ولى عصر(عجل الله تعالى فرجه الشريف) و حكومت جهانى آن حضرت ادامه خواهد يافت.