سه نكته درباره «ولايت مطلقه » - ولایت فقیهان و عدالت نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ولایت فقیهان و عدالت - نسخه متنی

عبدالله جوادی آملی؛ تنظیم و ویرایش: محمد محرابی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

سه نكته درباره «ولايت مطلقه »

1 ولايت يا مسؤوليت مطلقه، اختصاص به برترين فقيه جامع الشرايط زمان دارد كه اولا اجتهاد مطلق دارد و همه ابعاد اسلام را به خوبى مى شناسد و ثانيا از عدالت و امانتى درخور اداره جامعه اسلامى بهره مند است كه او را از كجروى ها و هوامدارى ها دور مى سازد و ثالثا، داراى شناخت دقيق زمان و درك شرايط جارى جامعه و هوش و استعداد سياسى و قدرت مديريت و شجاعت و تدبير است و چنين فقيهى را خبرگان مجتهد و عادل و منتخب مردم، پس از فحص و جستجوى فراوان، شناسايى كرده، به مردم معرفى مى نمايند و سپس، بر بقاء و دوام و اجتماع همه شرايط و اوصاف رهبرى در شخص رهبر نظارت دارند و از اينرو، وجهى براى نگرانى نسبت به عدم كارايى يا هوامدارى و ديكتاتورى فقيه حاكم وجود ندارد.

2 گفته شد كه فقيه جامع الشرايط، همه اختيارات پيامبرصلى الله عليه و آله و سلم و امامان(عليهم السلام) كه در اداره جامعه نقش دارند را داراست. اين سخن، بدان معناست كه فقيه و حاكم اسلامى، محدوده ولايت مطلقه اش تا آنجايى است كه ضرورت نظم جامعه اسلامى اقتضا مى كند اولا; و ثانيا به شان نبوت و امامت و عصمت پيامبر و امام مشروط نباشد و بنابراين، آن گونه از اختياراتى كه آن بزرگان از جهت عصمت و امامت و نبوت خود داشته اند، از اختيارات فقيه جامع الشرايط خارج است و اگر مثلاپيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم بنابر شان نبوت و عصمت خود، درباره ازدواج دو نفر كه خارج از مساله اجتماع و ضرورت اداره جامعه است نظرى صادر فرموده و آنان را به ازدواج دعوت و امر نموده اند، در چنين مواردى، ولى فقيه، اختيارى ندارد و هر موردى از اختيارات آن بزرگان كه ثابت شد منوط و مشروط به سمت هاى اختصاصى آنان مى باشد و مربوط به اداره جامعه نيست مانند نماز عيدين كه در عصر خود امام زمان(ارواحنا فداه) واجب است از حوزه اختيارات فقيه خارج مى گردد.

امام خمينى(رض)، با همه بزرگى و عظمتى كه داشتند و نظريه ولايت مطلقه فقيه را مطرح نمودند، درباره نماز عيد فطر و عيد قربان احتياط مى كردند و مى فرمايد: «احتياط آن است كه در عصر غيبت، فرادا خوانده شود و به جا آوردن آن در جماعت به قصد رجاء و نه به قصد ورود، اشكالى ندارد» (15) . اكنون نيز كسى از فقهاء قائل نشده است كه نماز عيدين، در عصر غيبت ولى عصر(عج) واجب است; زيرا امام آن دو نماز در صورت وجوب خصوص معصوم است و در صورت نبودن امام معصوم(عليه السلام)، حاكم اسلامى يا منصوب خاص از سوى ايشان، امام جماعت خواهد بود.

3 مقصود از «ولايت مطلقه »، ولايت مطلقه در اجراى احكام اسلام است; يعنى فقيه و حاكم اسلامى، ولايت مطلقه اش، محدود به حيطه اجراست نه اينكه بتواند احكام اسلام را تغيير دهد اولا; و ثانيا در مقام اجراء نيز، مطلق به اين معنا نيست كه هر گونه ميل داشت، احكام را اجرا كند، بلكه اجراى احكام اسلامى نيز بايد توسط راهكارهايى كه خود شرع مقدس و عقل ناب و خالص بيان نموده اند، صورت گيرد.

/ 299