ولایت فقیهان و عدالت نسخه متنی

خداى سبحان در اين آيه كريمه، علاوه بر توبيخ بى تدبران، مانع تفكر و تدبر را نيز معرفى مى نمايد. «گناه »، مانع تدبر انسان است كه نخست، سبب رين و تيرگى قلب او مى شود: «كلا بل ران على قلوبهم ما كانوا يكسبون » (34) و سپس، سراسر قلب را مى گيرد و آن را بسته و بى فهم مى سازد: «وطبع على قلوبهم فهم لا يفقهون » (35) . از اينرو، اگر كسى نخواهد در معارف الهى فكر كند و در فضاى روشن قرآن سير نمايد، بايد بداند كه در باصره قلبش مشكلى وجود دارد كه مانع از تفكر و تدبر او مى شود.

علاوه بر اين آيات ونيز آيه كريمه «لا اكراه فى الدين » (36) كه ذكر آن گذشت، قرآن كريم، با طرح شبهات ملحدان و مخالفان، و بحث و مناظره پيامبران با آنان، همگان را به آزادى انديشه تشويق مى نمايد. بحث و جدل شيطان با خداوند، گفتگوى هابيل و قابيل، مناظره ابراهيم(عليه السلام) با نمرود، مناظره موسى(عليه السلام) با فرعون،... و نيز شبهات فراوان مخالفان پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله و سلم، همگى، فضايى مناسب و آزاد براى تلاوت كنندگان قرآن مهيا مى سازد تا به انديشيدن در جهان خلقت و آفريدگار آن بپردازند.

يكى از شبهات ملحدان زمان پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم درباره معاد اين بود كه مى گفتند:

آيا شنيده ايد كه يك خبر مهم در مكه منتشر گشته و يك مدعى نبوت، ادعا مى كند كه شما پس از آنكه مرديد و قطعه قطعه و متلاشى شديد، دوباره زنده مى شويد؟

«وقال الذين كفروا هل ندلكم على رجل ينبئكم اذا مزقتم كل ممزق انكم لفى خلق جديد» (37) .

خبر معاد، واقعا خبر مهمى است و خود قرآن، به عنوان «نباعظيم » از آن ياد مى كند: «عم يتسائلون عن النباء العظيم » (38) اين خبر، سريعا در حجاز منتشر شد و قرآن كريم از اين مساله مهم، بارها سخن گفته و شبهات منكران را نيز آورده است و فضايى باز براى تفكر آزادانه و منطقى در اين باره به وجود آورده است.