ممكن است گفته شود كه اگر عقل منبع دين باشد، لازمه اش اين است كه جوامع غيردينى نيز به احكام دين عمل كنند; زيرا آنان به حكم عقل كه منبع دين است عمل مى كنند; پس در آخرت نيز از اهل بهشت و سعادت هستند. ج: اين «نقض » وارد نيست; زيرا بايد بين «حسن فعلى » و «حسن فاعلى » تفاوت قائل شد. حسن فعلى يعنى خوب بودن يك فعل و حسن فاعلى يعنى خوب بودن فاعل يك فعل. آنچه آنان انجام مى دهند اگر چه در مواردى حسن فعلى دارد و مطابق عقل و نظر دين است، ولى خود آنان حسن فاعلى ندارند و اين اعمال را به عنوان وظيفه دينى و انجام دستور خداوند و به قصد قربت انجام نمى دهند و لذا اگر چه عمل بدى نكرده اند كه به سبب آن جهنم بروند، ولى چون قصد تقرب به خداوند ندارند، ثوابى نيز نصيب آنان نمى شود. البته از آثار دنيائى عمل خوب بهره مند مى شوند و هر اثر وضعى كه بر فعل مطابق دين مترتب است، بر كار آنان نيز مترتب خواهد بود. چون فقيهان فقط در بايدها و نبايدهاى فقهى تخصص دارند، نمى توانند جامعه اسلامى را در همه ابعاد علمى و تخصصى اداره كنند; زيرا نيازهاى جامعه بسى فراتر از صرف بايد و نبايد فقهى است. پاسخ: پاسخ اين اشكال، از مطالب گذشته روشن مى شود; زيرا فقه، بيان خطوط كلى علوم ديگر و بايدها و نبايدهاى آنها را بر عهده دارد و به منزله «قانون اساسى » آن علوم است و فقيه كه به اين خطوط كلى آشناست، در امور فرعى و جزئى، با مراجعه به كارشناسان و متخصصان هر فن، در همه زمينه ها مى تواند نظر اسلام را مشخص كند. در يك كشور اسلامى، فرهنگ و اقتصاد و طب و سياست و صلح و جنگ و... همه بايد در محور قانون الهى باشد. كار علمى فقيه و وظيفه اجرائى او آن است كه كارهاى كارشناسان امور مختلف را با قانون دين مقايسه و ارزيابى كند تا صحت و بطلان، حرام و حلال، و زشت و زيبا بودن آنها را اعلام دارد و سپس، دستور اجراى آنچه كه مطابق است را مى دهد و آنچه را كه مطابق نيست، جلوگيرى مى كند. براى اين منظور، مجلس شوراى اسلامى و شوراى نگهبان و مجمع تشخيص مصلحت نظام تنظيم شده و در نهايت، خود رهبرى است و با اين تشكيلات، از سويى تخصص و كارشناسى به صورت گسترده وجود دارد و از سوى ديگر، هماهنگى امور علمى و كارشناسى با دين و عدم مخالفت آنها با قوانين و رهنمودهاى اسلام، به صورت كامل لحاظ شده است.
لطفا منتظر باشید ...
