ولایت فقیهان و عدالت نسخه متنی

4- سر نامگذارى اين كتاب به «ولايت فقيه، ولايت فقاهت و عدالت » آن است كه در اين نگرش، «شخص حقيقى » حاكم نيست، بلكه «شخصيت حقوقى » ساخته شده اى كه انديشه اش را فقاهت و حركتهاى اجتماعى او را عدالت تامين مى كند، بر جامعه حكومت كرده، خاستگاه نظر و عمل والى مسلمين را «فقه و عدل » پوشش مى دهد.

راز چنان برداشت و رمز چنين نامگذارى، رهنمود حديث دلپذير علوى است كه چونان احاديث ديگر دوده طه و يس، صبغه رهبرى فكرى و رائد عملى دارد. حضرت على بن ابى طالب، اميرمؤمنان(عليه افضل صلوات المصلين) چنين فرمود: «اعرفوا الله بالله والرسول بالرسالة واولى الامر، بالمعروف والعدل والاحسان »1; يعنى خدا را با لوهيت بشناسيد اگر معناى خدائى و مفهوم الوهيت، از جهت علم حصولى، و حقيقت الوهيت، به مقدار امكان، از لحاظ علم حضورى حاصل شد، خداوند، با دانش حصولى يا شهود علمى شناخته مى شود همچنين پيامبر را با رسالت بشناسيد و نيز ولى امر مسلمين را با سيرت معروف و سريرت عدل و سنت احسان بشناسيد. گرچه در برخى از نسخ آمده است كه اولواالامر را با امر به معروف و عدل و احسان بشناسيد، ليكن بازگشت آن نسخه در صورت صحت، به همين معناست كه گفته شد.

بنابراين، ولى مسلمين را بدون شناخت ولايت كه در حقيقت، همان مثلث مذكور (معروف، عدل، احسان) است، نمى توان شناخت; يعنى در حقيقت، همان سيرتهاى معروفند كه والى مسلمين مى باشند نه شخص فقيه; بلكه خود فقيه نيز تحت ولايت همان ملكات فاضله علمى و عملى است.