درس 79: اعجاز قرآن (15) - عقاید اسلامی در پرتوی قرآن حدیث و عقل نسخه متنی

هذهِ النُجُومُ التي في السَماء مَدائِنُ مِثلُ المَدائِنِ التي في الاَرضِ مَربُوطَة كُلُّ مَدينَةٍ اِلي عَمُودٍ مِن نُور؛(9).

اين ستارگان شهرهايي هستند مانند شهرهاي روي زمين و هر شهري با شهر ديگر با ستوني از نور مربوط است.

بر اين اساس بايد گفت: منظور ازستون هاي نامرئي كه ستارگان را ازسقوط و اصطكاك حفظ مي كند، همان نيروي مرموز ناپيدايي است كه نيوتن و دانشمندان ديگر نام آن را (جاذبه عمومى) نهاده اند و عبارتي رساتر و همگاني تر از (ستون نامرئى) نمي توان پيدا كرد.

قرآن در رسانيدن اين حقيقت علمي تعبيري را انتخاب نموده كه در تمام ادوار براي بشر قابل درك و فهم باشد، حتي در آن دوراني كه بشر به واقعيت اين ستون نامرئي پي نبرده بود، ازاين عبارت مي فهميد كه اين كاخِ به ظاهر بي ستون، ستون هايي نامرئي دارد كه همانند ستون هاي عمارت ها، اين كاخ برافراشته را حفظ مي كند.(10).

قرآن مجيد در آيات ديگر نيز به بي ستون بودن آسمان ها و زمين اشاره كرده، آن جا كه مي فرمايد:.

اِنَّ اذ يَمْسِكُ السَمِواتِ وَ الارضَ اَن تَزولا...؛(11).

خداوند آسمان ها و زمين را از اين كه از محل خود بيرون بروند نگاه مي دارد.

امام امير مؤمنان(ع)در برخي از خطبه ها به اين حقيقت علمي درباره زمين تصريح كرده مي فرمايد:.

اَرسِاها عَلي غَير قَرارٍ، وَ اَقامَها بِغَيرِ قِوامٍ، و رَفَعها بِغَيرِ دَعائم؛(12).

زمين را بدون تكيه گاه استوار ساخت و آن را بدون پايه به پا داشت و بدون ستون ها برافراشت.

درس 79: اعجاز قرآن (15)

اعجاز قرآن از ديدگاه دانش هاي امروزي

زوجيت در گياهان و موجودات جهان.

يكي از مسائل قابل توجه كه در قرن اخير مورد بحث قرار گرفته است، موضوع زوج بودن گياهان، بلكه تمام موجودات جهان طبيعت است، در صورتي كه نزد بشر عصر رسالت چنين موضوعي اصلاً مطرح نبود و درباره آن كوچك ترين آگاهي نداشت، ولي قرآن مجيد با اصرار كم نظيري درباره زوج بودن نباتات، بلكه همه موجودات جهان آفرينش، سخن گفته و براي ايجاد توجه در مسلمانان كه مسأله را از راه علمي نيز مورد بررسي قرار دهند چنين اصراري ورزيده است.

مفسران پيشين نه تنها در اين آيات دقت شايسته را انجام نداده اند، بلكه آيات مربوط به زوج بودن نباتات و كليه موجودات آفرينش را طوري تفسير كرده اند كه فقط با علوم و آگاهي هاي محدود آن زمان تطبيق مي كند.

قرآن مجيد درباره زوجيت گياهان با بيان قاطع و روشن چنين مي فرمايد:.

اَوَلَم يَرَوا اِلي الاَرضِ كَم اَنبَتنا فيها مِن كُلِ ّ زَوجٍ كَريم؛(13).

آيا به زمين نمي نگرند كه در آن جا از هر جفت زيبا و ارزنده اي رويانده ايم.

درباره زوج بودن تمام موجودات جهان آفرينش با صراحت مي فرمايد:.

وَ مِن كُلِ ّ شَى ءٍ خَلقنا زَوجَينِ لَعَلَّكُم تَذَكَّروُن؛(14).

و از هر چيزي جفت آفريديم شايد شما (به عظمت جهان آفرينش و قدرت آفرينش آن پي برده و) متذكر گرديد.

قرآن با اين كه به خردمندان دستور مي دهد كه در آفرينش جهان تفكر بيشتري كنند(15) و يكي از نشانه هاي بندگان خدا را اين مي داند كه در آيات خلقت، دقت بيشتري كرده و آنها را سطحي نگيرند(16) با وجود اين، از طرف مسلمانان در اين حقيقت قرآني كه خود يكي از معجزات علمي قرآن است و پژوهشگران اخير جهان علم بر اين راز دست يافته اند، دقت كافي به عمل نيامده است.

گروهي آيات مربوط به زوجيت تمام كائنات را از طريق مركب بودن هر چيزي از جوهر و عرض و يا (ماده) و (صورت) تفسير كرده اند و افزوده اند كه هدف از يادآوري زوج بودن اشيا، توجه دادن بشر به اين است كه (فرد) مطلق كه هيچ نوع تركيبي در آن نيست فقط خداست.(17).

برخي گفته اند كه مقصود از زوج بودن گياهان همان اصناف و انواع مختلف است و در حقيقت لفظ زوج و ازواج در اين موارد به معناي اصناف و انواع است.(18).

در صورتي كه معناي حقيقي زوج، جفت بودن است و اگر به دو صنف و يا دو نوع مختلف زوج گفته شود در واقع جنبه مجازي دارد و گرنه زوجيت اصناف مختلف يا انواع گوناگون به معناي واقعي وجود ندارد.

هم چنين تفسير زوجيت به تركيب موجودات ازجوهر و عرض يا ماده و صورت، يك تفسير فلسفي است كه تنها مورد توجه فلاسفه جهان است در حالي كه خطاب قرآن به نوع افراد و انسان هايي است كه خبر از مسائل فلسفي ندارند.

بررسي لفظ زوج از نظر لغت.

لفظ زوج از نظر لغت در زبان عربي به چيزي گفته مي شود كه معادل و لنگه دارد؛ مثلاً به هر يك از زن و مرد (زوج) مي گويند. چنان كه قرآن در مقام خطاب به آدم چنين مي فرمايد:.

اُسكُن اَنتَ وَ زَوجُكَ الجَنَّة؛(19).

تو با زوج (همسر) خود در بهشت سكني گزين.

گاهي لفظ زوج در لغت عرب به هر يك از دو لنگه نيز گفته مي شود، مثلاً به شوهر (زوج) و به همسر (زوجه) مي گويند، از اين رو، قرآن هنگام بيان زوجيت موجودات جهان لفظ زوج را (تثنيه) آورده مي فرمايد:.

مِن كُلِ ّ شَى ءٍ خَلَقنا زَوجَين؛(20).

ازهمه چيز دو زوج و جفت آفريديم.

و نكته آن همان است كه گفته شد كه در اين زبان به هر يك از دو چيز كه جفت است زوج مي گويند. از اين رو، در بيان ريشه انسان كه نر و ماده است باز اين لفظ را تثنيه آورده و مي فرمايد:.