يك قسم از عنكبوت هاي آبى، از تارهاي خود لانه گردي شبيه به توپ مي سازد و آن را به جسمي بسته و در زير آب مي اندازد. سپس خود بر سطح آب آمده موهاي زير شكم خود را پر از هوا مي كند و به زير لانه رفته هوا در آن مي دمد و در واقع آن را باد مي كند و آن قدر اين عمل را تكرار مي كند تا لانه او مثل توپ بادكرده مي گردد. آن وقت در اين لانه تخم مي گذارد و بچه هاي خود را بزرگ مي كند و به اين وسيله آنها را از خطرات محفوظ مي دارد. اين عمل عنكبوت متضمن يك رشته اقدامات دقيق علمي از نساجي و مهندسي گرفته تا ساختمان و عمليات دريايي است.
10. شب پره
در ميان پرندگان، (شب پره) خصوصيتي دارد كه مي تواند به راستي نشانه توحيد و آيت عظمت حق باشد. اين پرنده به حكم ضرورت طبيعت، يعني براثر ناتواني در برابر نور خورشيد ناچار است شب ها به پرواز در آيد. از طرف ديگر شب ظلماني و ديجور خالي از خطر نيست. چه بسا ممكن است اين حيوان كه در ظلمت شب براي به دست آوردن غذا به پرواز در مي آيد به اجسام سخت از قبيل در و ديوار و درخت برخورد كند و مجروح گردد. طراح آفرينش، او را با نيروي خاصي مجهز كرده كه قبل از اين كه به چيزي برخورد كند، وجود آن چيز را درك نموده و راه خود را به سويي ديگر منحرف مي سازد و به پرواز خود ادامه مي دهد. اين نيروي مرموز شبيه همان امواج رادار است كه دانشمندان از آن براي هدايت هواپيما و به دست آوردن مسير آنان استفاده مي كنند.آيا اين پرنده چگونه داراي چنين دستگاهي شده كه دانشمندان جهان پس از قرن ها به آن دست يافته اند.ما با در نظر گرفتن اين چند مثال و نمونه كه از جان داران ذكر شد يك سلسله مطالبي را درك مي كنيم كه مي توان آنها را به اين شرح، جمع بندي كرد.الف) آنان بدون معلم و آموزگار به كليه نيازمندي هاي خود و نحوه برطرف كردن آن آگاهند؛.ب) اين جان داران كاملاً به اصول تقسيم كار و انتخاب وظيفه و طرز اجراي كارهاي دسته جمعي به طور دقيق آشنا هستند؛.پ) در صورتي كه عضوي آسيب ببيند يا از بدن جدا شود با يك سيستم خودكار، ساختمان آن عضو را به طرز بديع و جالبي تجديد مي كنند؛.ت) در مواردي كه محيط زندگي آنان دگرگون شود كاملاً خود را با طبيعت تطبيق نموده حتي تغييراتي در وجود خود ايجاد مي كنند.ما در برابر اين نوع فعاليت هاي غريزي شايد بگوييم: اين جان داران از عقل و شعور و علم و ادراك آن چنان برخوردارند كه هنوز انسان به آن هم نرسيده است و به عبارت ديگر معتقد شويم كه آنان داراي فكر و فهم هستند و همه اين كارها را از روي فكر و فهم خود انجام مي دهند.به طور مسلم اين گفتار، گفتاري نيست كه بتوانيم آن را بپذيريم، زيرا سلول نباتي و حيواني هرگز عقل و فكر ندارند تا از روي فكر و تجربه مشكلات زندگي را حل كنند.بنابراين به اين نتيجه مي رسيم كه اين كارهاي شگفت انگيز جان داران، از يك منبع قدرت و توانايي كه رهبري آنان را به عهده دارد سرچشمه مي گيرد، و طبعاً آن منبع قدرت و علم بايد به تمام جان داران احاطه كاملي داشته باشد تا اين رهبري را انجام دهد و اين منبع دانش و توانايي و حكمت جز خداوند متعال و آفريدگار جهان هستي نيست.قرآن مجيد در اين زمينه مي گويد:.الَّذي خلقَ فَسوّى، و الّذي قدَّر فهدى؛ (3).خدايي كه آفرينش موجودات را بر اساس صحت و استواري بنا نهاد و هر موجودي را اندازه گيري كرد و آن را به زندگي و راه كمالش هدايت نمود.
درس 14: راهنمايي قرآن و پيشوايان معصوم
در قرآن مجيد آيات فراواني هست كه نحوه استدلال بر وجود خداي جهان را به ما مي آموزد، ما برخي از آنها را به عنوان نمونه مي آوريم:.إنَّ في خلق السَّموات و الأرض وَ اختلاف اللَّيل و النهار و الفلك الّتي تجري في البحر بما ينفعُ الناس و ما اَنزلَ اذ منَ السَّماءٍ من ماء فَاَحيا بهِ الأرض بعد موتها و بَثَّ فيها من كلِّ دابَّةٍ و تصريف الرياح و السحابِ المسخَّرِ بين السماء و الأرض لآياتٍ لقومٍ يعقلون؛ (4).به راستي در آفرينش آسمان ها و زمين و اختلاف شب و روز و گردش كشتي در دريا به طوري كه مردم بهره مند مي شوند و در باراني كه خداوند از بالا فرومي فرستد تا در پرتو آن زمين هاي مرده را زنده كند و جنبندگاني كه در روي زمين پخش ساخته و در وزش بادها و ابرهايي كه ميان آسمان و زمين مسخر نموده است (در اينها) براي خردمندان آيات و نشانه هايي از خداوند است. از مشاهده اينها و اسراري كه در آنها به كار رفته است مي توان به وجود آفريدگارشان استدلال كرد.اذ الذي رفع السموات بغير عمدٍ ترونها ثمّ استوي علي العرش و سخر الشمس و القمر كل يجري لاجلٍ مسمّي يُدَبِّرُ الامر يُفصِّلُ الآيات لعلَّكم بِلقاءِ رَبِّكُم تُوقِنُون؛ (5).اوست كه آسمان ها را بدون ستون مرئي برافراشت. سپس بر عرش قدرت استيلا يافت و آفتاب و ماه را مسخر نمود و هر يك تا مدت معيني در حال گردش هستند امور آفرينش را تدبير مي كند، خدا آيات خود را بيان مي نمايد تا شما به جهان ديگر (عالم آخرت) ايمان بياوريد و باور كنيد.و هو الذي مدَّ الأرض و جعلَ فيها رواسي و انهاراً و من كلِّ الثمرات جعل فيها زوجين اثنين يُغشي الليل النهار انَّ في ذلك لآيات لقومٍ يتفكَّروُن؛ (6) .اوست كه زمين را گسترد و در آن، كوه ها و نهرهايي قرار داد و از همه ميوه ها زوج و جفت آفريد، شب را به روز مي پوشاند، در اينها نشانه هايي روشن براي متفكران است.قرآن مجيد ده ها آيه دارد. كه در تمام آنها به نظم و ترتيب و اسرار شگفت انگيز كه در موجودات جهان مشاهده مي شود و نيز به هدايت تكويني كه در موجودات جهان به وديعت نهاده شده، بر وجود خدا استدلال شده است كه ما براي آن كه كلام به طول نينجامد به همين سه آيه اكتفا كرديم.