عقاید اسلامی در پرتوی قرآن حدیث و عقل نسخه متنی

اگر خداي متعال به انسان چشم داده تا محيط زندگي وطبيعت زيباي اطراف خود را به روشني ببيند و براي حفاظت از اين چشم تدابيري انديشيده است و آن را در جايي گود با حصارهايي استخواني قرار داده و بر روي آن، سايبان و چتري نهاده تا از ورود عرق پيشاني در آن ممانعت كند و هم چنين براي جلوگيري از ورود غبار و ذرات پراكنده در هوا آن را با مژگاني مجهز كرده است كه به هنگام باد و گرد و غبار و طوفاني بودن هوا مانند پرده كركره روي هم بيفتد و در عين دخول نور به چشم، از ورود ذرات و غبار جلوگيري نمايد، اگر خداوند، زمين را مهد زندگي قرار داده و براي استقرار زندگي در اين كره، طرح حكيمانه اي ريخته كه پيدايش و دوام زندگي در آن به بهترين صورت امكان پذير باشد. و اگر جان داران و گياهان را متنوع آفريده و به هركدام اندام هاي مخصوص و تجهيزات ويژه اي بخشيده است، اينها همه شاهد حكمت پروردگار و گواه بر اراده حكيمانه اوست.

ساختمان گياهان كوهي كه در نقاط مرتفع پرورش پيدا مي كنند و سهم كمي از آب و رطوبت دارند با ساختمان گياهان كنار آب ها تفاوت زيادي دارد. گياهان كوهى، با كرك و پوست ضخيم آفريده شده اند كه آب و رطوبت در آنها حفظ شده كمتر تبخير گردند در حالي كه گياهان كنار آب ها با برگ هاي نازك و پوست لطيف خلق شده اند تا آب و رطوبت آن به آساني در گرمي خورشيد بخار شود. سازمان وجود گياهان و جان داراني كه در نقاط سردسير و يخ بندان زندگي مي كنند با آن دسته از نباتات و جان داراني كه در نقاط گرم سير پديد مي آيند كاملاً متفاوت است و اندام و وسايل حياتي هر كدام، متناسب با محيط زيست آنها خلق شده است، خلاصه در جهان آفرينش، هر موجودي چه كوچك چه بزرگ به نحو احسن و صورت كامل آفريده شده و از هرگوشه اي از اين جهان جلوه هاي حكمت خداي متعال مشاهده مي شود.

اصولاً ناموزوني و نقص هر كار، نتيجه جهل و ناداني و يا عجز و ناتواني انجام دهنده آن كار است. هنگامي كه با دليل هاي روشن پذيرفتيم كه خداي متعال داراي علم و قدرت بي پايان است و بر سراسر جهان احاطه كامل دارد و از كمال و نقص هر پديده اي پيش از آفرينش و بعد از آن آگاه است و قدرت و توانايي او آن چنان گسترده است كه مي تواند به هر ممكني لباس هستي بپوشاند، ديگر معنا ندارد با اين علم و قدرت، پديده مورد نظر خود را ناقص و ناموزون پديد آورد.

معناي ديگر حكيم

در اصطلاح دانشمندان، حكيم معناي ديگري نيز دارد و آن اين كه:.

حكيم كسي است كه از كارهاي زشت و قبيح پيراسته باشد و كار لغو و عبث و مخالف با اهداف واقعي خويش انجام ندهد.

حكيم به اين معنا هم يكي از صفات خداي متعال است؛ زيرا عوامل پديد آورنده كارهاي قبيح، زشت، لغو، عبث و مخالف با اهداف واقعي كه جهل به زشتي عمل، و يا نياز به آن و يا عجز از انجام ندادن آن است در خداي متعال وجود ندارد، و خداي بزرگ از اين عوامل منزه و پاك است.

حكمت به معناي مذكور لزوم اعزام پيامبران را از طرف خداي متعال ثابت مي كند، و دانشمندان در توضيح آن مي گويند:.

خداوند بشر را براي هدفي آفريده است واين هدف جز تكامل معنوي و روحي او چيزي نيست، و چون انسان نمي تواند به خودي خود به اين هدف برسد ناچار بايد مربياني از طرف خداي جهان بيايند تا آنان را به آن هدف رهنمون گردند، بنابراين حكمت خداي حكيم ايجاب مي كند كه پيامبراني براي مردم بفرستد؛ زيرا در غير اين صورت هدف آفرينش تأمين نمي شود.

قرآن مجيد خداوند را به صفت حكمت توصيف كرده است و آيات زير حاكي از حكيم بودن خداوند است:.

رُسُلاً مُبَشِّرينَ وَ مُنذِرينَ لئه يَكُونَ لِلنّاسِ عَلَي اذ حُجَّة بَعدَ الرُسُلِ وَ كانَ اذ عَزيزاً حَكيماً ؛ (6) .