ذكر محسن بدون بيان سبب مرگش - رنج های زهرا (سلام الله علیها) نسخه متنی

ذكر محسن بدون بيان سبب مرگش

و اضح است كه بسيارى از علما و مورخان محسن را در شمار فرزندان فاطمه و على عليه السلام نام برده اند اما به سرگذشت او اشاره نكرده اند. اما اين منافات ندارد كه پيش از تولد، سقط شده است. همچنان كه اگر كسانى محسن را در شمار فرزندان على عليه السلام نام نبرده اند. به معناى انكار وجود او نيست. زيرا مقصودشان آن دسته از فرزندان على و فاطمه عليهاالسلام است كه زنده مانده اند.

اينك به سخن عده اى از آنان اشاره مى كنيم:

1- فيروزآبادى: «شبّر مانند بقّم و شبير همانند قمير و مشبّر چون محدّث
فرزندان هارون عليه السلام هستند. گفته شده: پيامبر صلى اللَّه عليه و آله حسن و حسين و محسن را به نام آنان نامگذارى كرد». [القاموس المحيء ج 2، ص 55؛ بحارالانوار، ج 43، ص 238؛ به نقل از قاموس.]

2- زبيدى: «گفته شده: پيامبر صلى اللَّه عليه و آله فرزندانش حسن، حسين و محسن را كه در برخى از روايات با تشديد آمده، به اسم آنان (فرزندان هارون) نامگذارى كرد.

ابن برى گفت: ديدم كه ابن خالويه اين اسامى را شرح داده و گفته: شبر و شبير و مشبر فرزندان هارون عليه السلام و در عربى به معناى حسن و حسين و محسن است» [تا ج العروس، ج 3، ص 389. لسان العرب، ج 4، ص 393.]

3- زبيدى: «على عليه السلام فرزندان خود را به همين اسامى: شبر، شبير و مشبر يعنى: حسن و حسين و محسن ناميد». [تا ج العروس، ج 3، ص 389. لسان العرب، ج 4، ص 393.]

4- «ابوعبداللَّه محمّد بن اسحاق بن منده اصفهانى در كتاب المعرفه مى گويد: على يك سال پس از هجرت، در مدينه با فاطمه ازدواج كرد و حدوداً يك سال بعد او را به خانه برد. فاطمه براى على، حسن و حسين و محسن و ام كلثوم كبرى و زينب كبرى را بدنيا آورد». [دلائل النبوه، ج 3، ص 162؛ ر. ك: بحارالانوار، ج 43، ص 213؛ عوالم العلوم، ج 11، ص 480.]

5- ابن اثير به نقل از ابن عباس در يك حديث: «و فاطمه كه همسر على بود و حسن و حسين و محسن و زينب را برايش بدنيا آورد». [جامع الاصول، ج 12، ص 9- 10؛ ضياءالعالمين، ج 4، ق 3، ص 2.]

6- ليث بن سعد: «على با فاطمه ازدواج كرد. فاطمه برايش حسن و حسين و محسن و زينب و ام كلثوم را بدنيا آورد». [ذخائرالعقبى، ص 55، ارشادالسارى، ج 6، ص 141؛ عوالم العلوم، ص 536.]

7- ذهبى: «ابن عبدالبر گفت: على فاطمه را پس از جنگ احد به خانه برد.

فاطمه حسن، حسين و محسن و ام كلثوم و زينب را برايش به دنيا آورد». [سير اعلام النبلاء، ج 2، ص 119.]

8- عسقلانى محسن را در شمار صحابه آورده مى گويد: «محسن، به تشديد سين مهمله (بدون نقطه)، فرزند على بن ابى طالب بن عبدالمطلب هاشمى، سبط پيغمبر». [الاصابه، ج 3، ص 471.]

9- شمس الدين محمد بن طولون: «فرزندان على عليه السلام: حسن و حسين و محسن و ام كلثوم...». [الائمة الاثنى عشر، ص 58.]

10- نووى: «فرزندان على عليه السلام: حسن و حسين و محسن و ام كلثوم كبرى و زينب كبرى كه همه از فاطمه بودند». [تهذيب الاسماء، ج 1، ص 349.]

11- دياربكرى: «از ليث بن سعد: على با فاطمه ازدواج كرد. فاطمه برايش حسن و حسين و محسن و زينب را بدنيا آورد». [تا ريخ الخميس، ج 1، صص 278- 279.]

12- ابن كثير: «... فاطمه براى على، حسن كه به او مكنّى بود و حسين كه در سرزمين كربلا شهيد شد، و گفته مى شود: محسن... را به دنيا آورد». [البداية والنهاية، ج 5، ص 293.]

13- ابن حبّان: «على بن ابى طالب پانزده فرزند داشت: حسن و حسين و محسن و ام كلثوم...». [الثقات، ج 2، ص 304.]

14- «فرزندان على از فاطمه سه پسر به نام حسن و حسين و محسن و دو دختر به نام زينب و ام كلثوم بودند. همه ى آنان فرزند داشتند مگر محسن». [شرح بهجة المحافل، ج 2، ص 138.]

15- «على چهارده فرزند پسر داشت. از جمله: حسن، حسين و محسن از فاطمه دختر رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله». [مآثر الانافه، ج 1، ص 100.]

16- ليث بن سعد گفت: «على با فاطمه ازدواج كرد. فاطمه، حسن و حسين و محسن و زينب و ام كلثوم و رقيه را به دنيا آورد». [ذخائرالعقبى، عوالم العلوم، ج 11، ص 539.]

17- در بغيةالطالب آمده: فرزندان على عليه السلام چهارده پسر، و هجده دختر بودند. اين مورد اتّفاق است. در فرزندان پسر تا بيست و دختر تا بيست و دو نفر اختلاف كرده اند. فرزندان پسر: حسن و حسين و محسن و...». [نورالابصار، ص 103.]

18- محمّد بن شحنه: «... على چهارده فرزند پسر و شمار زيادى دختر داشت. از فاطمه عليهاالسلام: حسن و حسين و محسن و زينب». [روضةالمناظر، ج 7، ص 195 (در پاورقى الكامل فى التاريخ).]

19- خوارزمى: «فاطمه عليهاالسلام براى على عليه السلام حسن و حسين و محسن و ام كلثوم كبرى... را به دنيا آورد». [عوالم العلوم، ج 1، ص 272، به نقل از: مقتل الحسين، ص 83.]

20- عمر ابونصر: «فاطمه دختر رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله از شوهرش على بن ابى طالب پنج فرزند داشت: حسن و حسين و محسن و زينب كبرى و ام كلثوم كبرى...». [فاطمه بنت رسول اللَّه محمد صلى اللَّه عليه و آله، ص 93.]

21- ابن شهر آشوب: «كنيه هاى فاطمه: ام الحسن و ام الحسين و ام المحسن، و ام الائمه و ام ابيها...». [مناقب آل ابى طالب، ج 3، ص 132؛ بحارالانوار، ج 43، صص 16- 17؛ به نقل از: الهداية الكبرى، ص 176؛ ضياءالعالمين، ج 2، ق 3، ص 11، به نقل از مناقب آل ابى طالب و عوالم العلوم، ج 11، ص 69.]

22- شيخ عباس قمى: «مسعودى در مروج الذهب، و ابن قتيبه در المعارف، و نورالدين عباس موسوى در ازهار بستان الناظرين مى گويند: محسن از فرزندان اميرالمؤمنين عليه السلام به حساب مى آيد». [منتهى الآمال، ج 1، ص 263.]

23- در حديثى از امام صادق عليه السلام آمده كه ندايى از عرش مى گويد: «و چه خوب دو سبطى، دو سبط تو، آنان حسن و حسين اند، و چه خوب جنينى جنين تو؛ او محسن است». [تفسير قمى، ج 1، ص 128؛ بحارالانوار، ج 7، صص 326- 328؛ ج 23، صص 130- 131؛ تفسير نورالثقلين، ج 1، ص 348؛ البرهان، ج 1، صص 328- 329.]

24- در متنى از تورات آمده: «ايليا، پدر دو سبط: حسن و حسين است و محسن، پسر سوم او است همانگونه كه براى برادرت هارون، شبّر و شبير و مشبّر قرار دادم». [بحارالانوار، ج 38، ص 145؛ به نقل از مناقب آل ابى طالب.]