تعارض در احاديث مصحف زهرا - رنج های زهرا (سلام الله علیها) نسخه متنی

همانا خداوند انسان نيكوكار، بردبار بخشاينده را دوست دارد و انسان ناسزاگوى حريص بسيار درخواست كننده را دشمن.

همانا حيا از ايمان است و ايمان در بهشت، ناسزاگويى از بدزبانى است و بدزبانى در جهنم». [دلائل الامامه، ص 1؛ عوالم العلوم، ج 11، صص 188، 620، 621؛ در پاورقى از: مسند فاطمه، ص 113؛ ر. ك: مستدرك الوسائل، ج 18، سفينةالبحار، ج 1، صص 229- 231؛ المعجم الكبير، ج 22، ص 413 با اندكى تفاوت.]

اين دو روايت نيز دلالت ندارد كه زهرا عليهاالسلام آن را نوشته و تأليف كرده است بلكه روايت اول برعكس اين گفته دلالت دارد. زيرا مى گويد: «پيامبر صلى اللَّه عليه و آله برگ خرمايى به او داد و فرمود: آنچه در اين است، بياموز».

3- شيخ صدوق به سند خود از ابونضره، از جابر، روايتى آورده كه مفاد آن
چنين است: جابر، بر فاطمه عليهاالسلام وارد شد تا تولد فرزندش حسين را به او تبريك بگويد. فاطمه عليهاالسلام صحيفه اى (در برخى منابع: لوحى) سفيد در دست داشت. از فاطمه عليهاالسلام پرسيد آن چيست؟ فرمود: در اين صحيفه نام امامان از فرزندانش نوشته شده و نهى فرمود از اينكه كسى اجازه يابد به آن دست بزند مگر پيامبر يا وصى پيامبر، يا اهل بيت پيامبر اما هركس اجازه دارد كه از ظاهرش به باطنش بنگرد. پس به آن نگاه كرد و خواند... سپس آنچه را در آن صحيفه خواند، بيان كرد. [عيون اخبارالرضا عليه السلام ج 1، صص 40، 44، 46؛ الاختصاص، ص 210؛ امالى طوسى، ج 1، ص 297؛ خصال، ج 2، صص 477- 478؛ كمال الدين، صص 305- 313.]

تعارض در احاديث مصحف زهرا

اين گوينده ادعا كرده: احاديث مصحف فاطمه عليهاالسلام با هم متعارض است. زيرا بعضى از روايات مى گويد: اين مصحف را رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله املا كرد و على عليه السلام نوشت. [ر. ك: بصائر الدرجات، صص 153، 157، 161؛ بحارالانوار، ج 46؛ صص 41- 42، 47- 49، 271.] بعضى ديگر مى گويد: پس از وفات پيغمبر، فرشته اى به نزد فاطمه عليهاالسلام مى آمد و با او سخن مى گفت و على عليه السلام آن را نوشت. همين مصحف فاطمه شد. [كافى، ج 1، صص 41، 240، 457- 458؛ بصائر الدرجات، ص 157- 159؛ الخرائج والجرائج، ج 2، ص 526؛ بحارالانوار، ج 26، ص 41، 240؛ ج 43، ص 79- 80، ج 22، صص 545- 546؛ ج 47، ص 65؛ عوالم العلوم، ج 11، ص 583، به نقل از المحتضر، ص 132، ضياءالعالمين، ج 2، ق 3، ص 38- 39.]

در پاسخ مى گوييم: تعارض در روايات يعنى اينكه ظاهر روايات همديگر را تكذيب كند، يك روايت چيزى را اثبات كند و ديگرى همان را نفى. در صورتى كه نتوان به گونه اى بين دو روايت متعارض جمع كرد، بايد هر دو يا يكى را رد كرد. البته در صورتى كه روايت دوم مرجحى داشته باشد. اما احاديثى كه از مصحف
فاطمه عليهاالسلام سخن مى گويد، چنين نيست. چه مى توان بين آنها جمع كرد. چه ممكن است بخشى از مصحف به املاى رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله و كتابت على عليه السلام باشد و بخشى ديگر به املاى فرشته براى فاطمه و كتابت على عليه السلام. اين بخش پس از رحلت رسول اكرم صلى اللَّه عليه و آله نوشته شده كه فرشته نزد فاطمه عليهاالسلام مى آمد و او را در اندوه رحلت پدرش تسليت مى داد. وصيت فاطمه عليهاالسلام نيز در اين مصحف آمده است. [بصائر الدرجات، صص 157- 158؛ بحارالانوار، ج 26، ص 43؛ كافى، ج 1، ص 241.]

خلاصه اينكه: شايد هدف از بيان اين مطلب كه پيامبر عليهاالسلام بخشى از اين كتاب را املا فرموده اثبات اين نكته بوده كه مصحف فاطمه عليهاالسلام مورد قبول رسول اكرم صلى اللَّه عليه و آله بوده و به امضاى آن حضرت رسيده است تا هم بيانگر صحت مطالب وارده در مصحف باشد و هم نشانگر اهميّت عظيم و شرافت والاى مصحف زهرا عليهاالسلام.

حديثى كه مى گويد: «جبرئيل فاطمه عليهاالسلام را تسليت مى داد» با حديثى كه مى گويد: «فرشته اى با او سخن مى گفت و او را تسليت مى داد» تعارض ندارد. زيرا ممكن است اين فرشته، جبرئيل باشد. [بحارالانوار، ج 43، ص 79؛ ج 26، ص 41؛ بصائر الدرجات، ص 153؛ كافى، ج 1، ص 241؛ الخرائج والجرائح، ج 2، ص 526.] علاوه بر اين، مجلسى اين حديث را صحيح خوانده است. [ر. ك: روضةالمتقين، ج 5، ص 342؛ مرآةالعقول، ج 3، ص 59؛ جلاءالعيون، ج 1، ص 183.]

تصوير تعارض به گونه ى ديگر

اين گوينده از گونه ديگرى از تعارض، بين روايات مصحف فاطمه عليهاالسلام ياد كرده مى گويد: «دو روايت مى گويد: اين مصحف به خط على عليه السلام است كه از آنچه فرشته به فاطمه عليهاالسلام مى گفت، نوشت اما روايات ديگر كه مى گويد: اين مصحف مشتمل بر حلال و حرام و وصيت فاطمه عليهاالسلام است، بر اين مطلب دلالت ندارد. بنابراين