احكام شرعى در مصحف زهرا - رنج های زهرا (سلام الله علیها) نسخه متنی

احكام شرعى در مصحف زهرا

برخى مى پندارند كه مصحف فاطمه عليهاالسلام حاوى احكام شرعى است. او در اين باره به روايتى از امام صادق عليه السلام استناد مى كند كه مى گويد:

«و عندى الجفر الابيض، قال: قلت: فأى شى ء فيه؟ قال: زبور داوود، و توراة موسى، و انجيل عيسى، و صحف ابراهيم عليهم السلام، والحلال والحرام، و مصحف فاطمه، ما ازعم ان فيه قرآناً، و فيه مايحتاج الناس الينا، و لا نحتاج الى احد، حتى فيه الجلدة و نصف الجلدة، و ربع الجلدة، و أرش الخدش». [كافى، ج 1 ص 240؛ بحارالانوار، ج 26، ص 37؛ بصائر الدرجات، ص 150.]

«جفر سفيد نزد من است. گفتم چه چيز در آن آمده؟ فرمود: زبور داوود، تورات موسى، انجيل عيسى و صحف ابراهيم عليهم السلام و حلال و حرام، و مصحف فاطمه، كه ادعا نمى كنم در آن آياتى از قرآن آمده، و هرچه مورد نياز مردم است در جفر آمده است. مردم به ما محتاج هستند ولى ما به احدى نيازمند نيستيم، حتى يك تازيانه، نصف تازيانه، ربع تازيانه و ديه خراش هم در آن آمده است». مى گوييم:

1- جمله ى «و فيه ما يحتاج الناس الينا». عطف به جمله ى قبلى «ما ازعم ان فيه
قرآناً» نيست تا محتواى مصحف فاطمه را بيان كند بلكه عطف به «زبور داوود، تورات موسى و...» است. يعنى زبور داوود، تورات موسى، مصحف فاطمه، حلال و حرام آنچه مورد نياز مردم است، در جفر سفيد هست.

در روايت ديگرى از عنبسة بن مصعب آمده: در جفر، اسلحه ى رسول خدا، كتابها و مصحف فاطمه گرد آمده است. [بصائر الدرجات، صص 154- 156؛ بحارالانوار، ج 26، صص 42- 45؛ ج 47، ص 271.]

2- كلينى از شمارى از دانشمندان شيعه از احمد بن محمد، از عمر بن عبدالعزيز، از حماد بن عثمان، از امام صادق عليه السلام روايت كرده كه پس از وفات پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله فرشته اى با فاطمه عليهاالسلام سخن مى گفت و او را تسليت مى داد. فاطمه عليهاالسلام شكايت به نزد على عليه السلام برد. على عليه السلام به او گفت: هرگاه وجودش را احساس كردى و صدايش را شنيدى، به من خبر ده. زهرا عليهاالسلام به موقع على عليه السلام را از آمدنش باخبر كرد. على عليه السلام هرچه را شنيد، نوشت تا اينكه اين نوشته ها يك مصحف شد. سپس گفت:

«اما در آن چيزى از حلال و حرام نيست وليكن علم به پيشامدها هست». [كافى، ص 240؛ بصائر الدرجات، ص 157؛ بحارالانوار، ج 26، ص 44؛ ج 43، ص 80؛ ج 22، ص 45؛ عوالم العلوم، ج 11، بخش مربوط به زهرا عليهاالسلام.]

برخى اين حديث را مورد مناقشه قرار داده مى گويد: «فرض اين است كه اين فرشته مى آمده تا با فاطمه عليهاالسلام سخن گويد و او را در عزاى پدرش تسليت دهد، باشد كه مسرور شود. حال چگونه از او به على عليهاالسلام شكايت مى كند؟ اين مى رساند كه فاطمه عليهاالسلام از اين مسأله در رنج و فشار بوده است. از سوى ديگر همانگونه كه آشكار است امام عليه السلام از اين جريان آگاه نبود و مسأله، شنيدن صداى فرشته بود نه رؤيت آن».

مى گوييم: از اين جهت كه آيا رؤيت فرشته بود يا شنيدن صدايش، و آيا على عليه السلام آن را مى دانست يا نه، مشكلى وجود ندارد. اين مورد نظر نيست و هر چند اثبات آن بسيار ساده است اما نه در اثبات يا نفى مصحف فاطمه عليهاالسلام نقش دارد و نه در اولين مؤلف در اسلام بودن يا نبودن آن حضرت. بنابراين انگيزه اى براى طرح بحث به اين شيوه وجود ندارد.

فاطمه عليهاالسلام از سخن گفتن فرشته با او در رنج و فشار نبود بلكه از اين رنج مى برد كه اين فرشته وقايعى را كه در آينده بر فرزندان او خواهد گذشت، برايش بيان مى كرد. در كتاب المحتضر آمده: وقتى پدر فاطمه عليهاالسلام وفات كرد، به على عليه السلام گفت: صداى كسى را مى شنوم كه از وقايعى كه بر فرزندانم خواهد گذشت، برايم سخن مى گويد. على عليه السلام گفت: هرگاه صدايش را شنيدى برايم، املا كن. پس فاطمه عليهاالسلام براى على عليه السلام املا مى كرد و او مى نوشت. روايت شده كه به اندازه ى سه برابر قرآن است اما چيزى از قرآن در آن نيست.