ملاقات زهرا با مردان و مسأله حجاب - رنج های زهرا (سلام الله علیها) نسخه متنی

ملاقات زهرا با مردان و مسأله حجاب

به مناسبت بحث مى گوييم: اين اشكال كننده در بطلان حديثى كه مى گويد: «براى زن بهتر است كه نه او مرد را ببيند و نه مرد او را». [اين حديث از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله، امام على عليه السلام و امام صادق عليه السلام روايت شده است. ر. ك: وسائل الشيعه، ج 20، صص 67، 232؛ مستدرك الوسائل، ج 14، ص 183، 289؛ بحارالانوار، ج 43، صص 54، 48؛ ج، 100، ص 239؛ ج 101، ص 36؛ احقاق الحق، ج 9، ص 202- 203؛ فضائل الخمسه، ج 3، صص 153- 154؛ به نقل از: كنزالعمال، ج 8، ص 315. ر. ك: الكبائر ذهبى، ص 176؛ دعائم الاسلام، ج 2، صص 214- 215؛ اسعاف الراغبين (در پاورقى نورالابصار)، ص 171- 172، 191؛ كشف الغمه، ج 2، ص 92؛ مكارم الاخلاق، ص 233؛ مناقب آل ابى طالب، ج 3، ص 119؛ عوالم العلوم، ج 11، ص 197؛ مقتل خوارزمى، ج 1، ص 62؛ حيلةالاوليا، ج 2، ص 41؛ مناقب الامام على، ابن مغازلى، ص 381؛ مناقب اميرالمؤمنين، قاضى محمد كوفى، ج 2، صص 210- 211؛ ضياءالعالمين، ج 2، ق 3، ص 14؛ الدرة اليتيمة فى بعض فضائل السيدة العظيمه، ص 31.] استدلال كرده كه زهرا عليهاالسلام- كه اين حديث هم از او است- در اثناى بحران كه بين او و مهاجمان به خانه اش و غاصبان فدك، پيش آمد، با مردان ملاقت مى كرد و با آنان سخن مى گفت. وقتى كه ابوبكر و عمر به خانه ى فاطمه عليهاالسلام آمدند تا از او رضايت بطلبند، با
آنان ملاقات كرد و به شكل طبيعى سخن گفت. زهرا عليهاالسلام همراه زنان در جنگهاى پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله شركت مى كرد تا به امور جنگ بپردازد.

از سوى ديگر، پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله نيز زنان را به حضور مى پذيرفت. اگر صحيح باشد كه براى زن بهتر است كه مردان را نبيند، سزاوارتر بود كه پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله بين خود و زنانى كه به حضورش مى رسيدند، پرده اى بكشد و به آنان بگويد كه از پشت پرده با من سخن گوييد.

پاسخ:

1- اين حديث هر چند ضعيف السند است، اما استدلال وى در تكذيب آن، درست نيست. زيرا ملاقات زهرا عليهاالسلام با مردان در ايام بحران با ابوبكر و عمر، بدان معنى نيست كه صورتش را براى مردان بيگانه باز كرده، ممكن است از پشت پرده يا به گونه اى با مردان سخن گفته كه صورتش را نديده اند.

منظور از اينكه زن مردان را نبيند و مردان زن را، اين است كه هر يك، حجم و شكل طرف ديگر را نبيند.

از سوى ديگر برخى احتمال داده اند كه منظور از اين حديث، مرجوح بودن اختلاط زن و مرد است.

همچنانكه بيرون رفتن زهرا عليهاالسلام با پيامبر صلى اللَّه عليه و آله در غزوات، موجب نمى شود كه مردان چهره يا جمال او را ببينند. علاوه بر اين دليلى نداريم كه بيان كند فاطمه عليهاالسلام شخصاً به امور جنگ مى پرداخت. لذا بيرون رفتن وى بدين نحو، بر ادعاى مورد نظر دلالت نمى كند.

در خصوص پذيرش زنان از سوى پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله نيز همينگونه است و لازم نبود كه پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله ميان خود و زنان مراجعه كننده مانع يا پرده اى بكشد و به آنان فرمان دهد كه از پشت پرده با او سخن گويند. فقط همين كافى بود كه زنان خود را با و سائل پوششى موجود، بپوشانند وبا حجاب كامل با آن حضرت سخن گويند. چه سخن گفتن با يك شخص مستلزم آن نيست كه زن مرتكب منهيات مثل آرايش و خودنمايى و خضوع در گفتار شود.

2- به تصريح روايات، فاطمه عليهاالسلام به هنگام ايراد خطبه اش در ميان گروهى از انصار و مهاجرين و ديگران، از پشت پارچه اى آويخته سخن مى گفت. [الاحتجاج، ج 1، ص 254؛ شرح نهج البلاغه، ج 16، صص 211، 250؛ بلاغات النساء، ص 24؛ اعلام انساء ج 4، ص 116؛ كشف الغمه، ج 2، ص 106؛ احقاق الحق، ج 10، ص 299؛ الشافى فى الامامه، ج 4، صص 69- 71؛ ضياءالعالمين، ج 2، ق 3، ص 69؛ ر. ك: عوالم العلوم، ج 11، شرح الاخبار، ج 3، ص 34؛ مقتل الحسين خوارزمى، ج 1، ص 77؛ شرح نهج البلاغه ابن ميثم، ج 5، ص 105.]