آيه: 216 كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ وَاللّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ - تفسیر نور سوره البقره نسخه متنی

آيه: 216 كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ وَاللّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ

ترجمه

جهاد بر شما مقرّر شد، در حالى كه براى شما ناخوشايند است و چه بسا چيزى را ناخوش داريد، در حالى كه خير شما در آن است و چه بسا چيزى را دوست داريد، در حالىكه ضرر و شرّ شما در آن است. و خداوند (صلاح شما را) مى داند و شما نمى دانيد.

نكته ها

كلمه كُره به مشقّتى گفته مى شود كه انسان از درون خود احساس كند، مانند ترس از جنگ. و كَره به مشقتى گويند كه از خارج به انسان تحميل شود، مانند حكم اجبارى در آيه ى اتينا طَوعاً او كَرهاً قالَتا اَتينا طائعين (612) به آسمان ها و زمين گفتيم: يا با رغبت بياييد يا با اكراه، گفتند: ما با رغبت مى آييم.

آيه قبل مربوط به مال دادن بود واين آيه مربوط به جان دادن است.

اكراه از جنگ، يا به خاطر روحيّه ى رفاه طلبى است ويا به جهت انسان دوستى و رحم به ديگران ويا بخاطر عدم توازن قوا و برترى دشمن است. قرآن مى فرمايد: شما آثار و نتايج جهاد را نمى دانيد و فقط به زيان هاى مادّى و ظاهرى آن توجّه مى كنيد، در حالى كه خداوند از ا سرار و آثار امروز وفرداى كارها در ابعاد مختلفش آگاه است.

جنگ با همه ى سختى هايى كه دارد، آثار مثبت و فوايدى نيز دارد. از جمله:

الف: توان رزمى بالا مى رود.

ب: دشمن جسور نمى شود.

ج: روح تعهّد و ايثار در افراد جامعه بوجود مى آيد.

د: قدرت و عزت اسلام و مسلمين در دنيا مطرح مى شود.

ه: امدادهاى غيبى سرازير مى گردد.

و: روحيّه ى استمداد از خدا پيدا مى شود.

ز: اجر و پاداش الهى بدست مى آيد.

ح: روحيّه ى ابداع و اختراع و ابتكار بوجود مى آيد.

جهاد در اديان ديگر

برخلاف تبليغاتى كه دنيا براى صلح و عليه خشونت دارد، مسئله جهاد در راه دين، در تمام اديان آسمانى بوده و يك ضرورت حتمى است.

در تورات مى خوانيم:

ساكنان شهر را بدم شمشير بكش و اموالشان را جمع نماى. (613)

همگى ايشان را هلاك ساز و ترحّم منما. (614)

چون براى مقاتله بيرون روى و دشمن را زياد بينى، نترس. (615)

برادر و دوست و همسايه خود را بكشد تا كفّاره گوساله پرستى باشد. (616)

موسى جمعيّتى را به سوى جنگ حركت داد و مقاتله مهمّى صورت گرفت. (617)

در انجيل متى آمده است:

گمان مبريد كه آمده ام تا سلامتى بر زمين بگذارم، نيامده ام تا سلامتى بگذارم، بلكه شمشير را. (618)

هركه جان خود را دريابد )و به جنگ نيايد) آنرا هلاك سازد و هركه جان خود را به خاطر من هلاك كرد آنرا خواهد يافت. (619)

در انجيل لوقا مى خوانيم:

دشمنان را كه نخواستند من بر ايشان حكمرانى كنم، در اينجا حاضر ساخته، پيش من به قتل رسانيد. (620)

هركس شمشير ندارد، جامه خود را فروخته آنرا بخرد. (621)

در قرآن نيز در سوره هاى آل عمران، (622) مائده (623) و بقره (624) از وجود جنگ و جهاد در اديان گذشته، سخن به ميان آمده است.

پيام ها

1- ملاك خير وشر، آسانى و سختى و يا تمايلات شخصى نيست، بلكه مصالح واقعى ملاك است ونبايد به پيشداورى خود تكيه كنيم. عسى ان تكرهوا شيئاً وهو خير لكم

2- كراهت و محبّت نفسانى، نشانه ى خير و شرّ واقعى نيست. تكرهوا... و هو خير لكم... تحبوا... و هو شرّ لكم

3- جنگ و جهاد در راه دين، مايه ى خير است. كُتب عليكم القتال... و هو خير لكم

4- تسليم فرمان خدايى باشيم كه بر اساس علم بى نهايت به ما دستور مى دهد، گرچه ما دليل آنرا ندانيم. واللّه يعلم و انتم لا تعلمون

612-بحار، ج 77، ص 59.
613-تفسير مواهب الرّحمن، ج 3، ص 264.
614-فصّلت، 11.
615-تورات، سِفر تثنيه، باب 13، جمله 15.
616-تورات، سفر تثنيه، باب 7، جمله 3.
617-تورات، سِفر تثنيه، باب 20، جمله 1.
618-تورات، سِفر خروج، جمله 26.
619-تورات، سِفر اعداد، باب 31، جمله 34.
620-انجيل متى ، باب 10، جمله 7.
621-انجيل متى ، باب 10، جمله 39.
622-انجيل لوقا، باب 19، جمله 28.
623-انجيل لوقا، باب 22، جمله 36.
624-آل عمران، 147.