آيه: 249 فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللّهَ مُبْتَلِيكُم بِنَهَرٍ فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّي وَمَن لَّمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّي إِلاَّ مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِيَدِهِ فَشَرِبُواْ مِنْهُ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَ زَهُ هُوَ وَالَّذِينَ آمَنُواْ مَعَهُ قَالُواْ لاَ طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنودِهِ قَالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلاَقُو اللّهِ كَم مِّن فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللّهِ وَاللّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ
ترجمه
پس هنگامى كه طالوت، سپاهيان را با خود بيرون برد، به آنها گفت: خداوند شمارا به يك نهر آب آزمايش مى كند، پس هر كه از آن بنوشد از من نيست و هركس از آن نخورد از من هست، مگر آنكه بادست، مشتى برگيرد (و بياشامد.) پس (همين كه به نهر آب رسيدند،) جز اندكى همه ازآن نوشيدند، سپس هنگامى كه او و ياوران با ايمان او از آن نهر گذشتند، (و دشمن را ديدند) گفتند: امروز ما توانايى مقابله با جالوت و سپاهيان او را نداريم. امّا آنها كه اعتقاد داشتندخدا را ملاقات خواهند كرد (و به روز قيامت ايمان داشتند) گفتند: چه بسا گروهى اندك كه بااذن خدا بر گروهى بسيار پيروز شدند و خداوند با صابران (و استقامت كنندگان) است.نكته ها
كلمه جنود جمع جُند به معناى لشكر است و حضور چندين لشكر بعد از اعراض گروه هايى از مردم، نشانه كثرت جمعيّت آنان است. اين آيه خبر از مردودى گروه زيادى از بنى اسرائيل مى دهد كه از صحنه آزمايش نوشيدن آب و تحمل تشنگى، سربلند بيرون نيامدند. امّا اين گروه باقيمانده، آزمايش ديگرى داشتند كه آزمايش روحى و معنوى بود. وقتى آنان با سپاه انبوه جالوت مواجه شدند، گفتند: ما توانايى مقابله با اين سپاه مسلح را نداريم. ولى آنهايى كه به روز قيامت ايمان داشتند، گفتند: پيروزى به دست خداست، اى بسا گروه هاى اندك كه به اذن خداوند بر سپاهيان بزرگ پيروز مى شوند. پيروزى در يك مرحله از آزمايش، كافى نيست. افرادى در بعضى از مراحل موفق مى شوند، ولى در مرحله اى ديگر شكست مى خورند. در اين داستان گروهى رهبر را بخاطر فقر نپذيرفتند، گروهى در آزمايش شكم، شكست خوردند و گروهى در برخورد با دشمن خود را باختند. طالوت در ابتدا جمعيّت را به خود نسبت نداد و نفرمود: جنوده، بلكه فرمود: بالجنود گرچه لشكريان انبوه بودند و فرماندهى او را پذيرفته اند، ولى هنوز ميزان فرمانبرى آنان را آزمايش نكرده است، ولى بعد از آزمايش، به خود نسبت مى دهد. فانّه منّى امام باقر عليه السلام مى فرمايد: افرادى كه تا آخر كار به طالوت وفادار ماندند، سيصد و سيزده نفر بودند. (674) حساب دو گروه روشن است، هر كس ننوشد قطعاً خودى است و هر كس بنوشد قطعاً بيگانه است، ولى كسانى كه با مشت نوشيدند، نه خودى هستند و نه بيگانه. بايد آنان را نه مأيوس كرد ونه مشمول الطاف. لذا براى من اغترف غرفة بيده نه كلمه منّى بكار رفته ونه ليس منّى.كسانى كه دستشان به اموال مردم يا اموال دولتى رسيد، ولى با كرامت وزهد از كنارش گذشتند و حرص و طمع آنان را آلوده نكرد، حزب اللّهى هستند و كسانى كه پشت خود را با ذخيره اموال مى بندند، مؤمن واقعى نيستند. فمن شرب منه فليس منّى و من لم يطعمه فانّه منّىپيام ها
1- يكى از وظايف فرمانده نظامى آن است كه نيروهاى رزمى را از تماشاچيان جدا سازد. فصل طالوت بالجنود 2- يكى از راههاى آزمايش، ممنوعيّت هاى موسمى است. راحت طلبى و عدم تحمل فشارها و سختى هاى موسمى و موقّتى، با سلحشورى سازگارى ندارد. انّ اللّه مبتليكم بنهر 3- قبل از برخورد و مقابله با دشمن، بايد تمرين مقاومت كرد. مبتليكم بنهر 4- مدير بايد نيروهاى غير مفيد را طرد كند. فمن شرب منه فليس منّى 5 - تسليم فرمانده بودن، رمز موفقيّت است. من لم يطعمه فانّه منّى 6- حسابِ نيازِ ضرورى، از حسابِ رفاه كامل جداست. الاّ من اغترف غرفةً بيده 7- كسانى كه از ميدان امتحان پيروز بيرون آيند، اندك هستند. الا قليلاً 8 - انقلابى بودن مهم نيست، انقلابى ماندن مهم است. در اين ماجرا شعار دهنده بسيار بود، ولى آنان كه در آزمايشات موفق شدند، اندك بودند. الاّقليلاًمنهم 9- ايمان به معاد و وعده هاى الهى، توانايى ايستادگى در برابر سختى ها و مشكلات را ايجاد مى كند. ملاقوا اللّه 10- ايمان، درجاتى دارد. با اينكه گروهى همراه با طالوت بودند و به او ايمان داشتند و از نوشيدن آب هم گذشتند؛ آمنوا معه ولى هر مؤمنى رزمنده نيست، تنها مؤمنانى رزمنده هستند كه به لقاء اللّه ايمان داشته باشند. يظنّون انّهم ملاقوا اللّه 11- فراوانى عِدّه و عُدّه ى دشمن در برابر اراده ى خداوند چيزى نيست. كم من فئة قليلة غلبت فئة كثيرة باذن اللّه 12- نيروهاى كيفى برنيروهاى كمّى برترى دارند. كم من فئة قليلة غلبت... 13- مؤمن مخلص، پيروزى را از خدا مى داند. باذن اللّه 14- مسلمانان اگر صبور و پايدار باشند، نبايد از تعداد زياد دشمن هراس داشته باشند. زيرا خداوند با صابران است. واللّه مع الصابرين674-در تورات، سفر خروج، فصل 37، درباره اين صندوق مطالبى آمده است.