آيه: 9 يُخَادِعُونَ اللّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنفُسَهُم وَمَا يَشْعُرُونَ
ترجمه
(منافقان به پندار خود) با خداوندو مؤمنان نيرنگ مى كنند در حالى كه جز خودشان را فريب نمى دهند، امّا نمى فهمند!نكته ها
شعور از ريشه ى شَعر به معناى مو مى باشد. كسى كه داراى فهم دقيق و موشكافانه باشد، اهل درك و شعور است. بنابراين منافق گمان مى كند كه ديگران را فريب مى دهد، زيرا درك درست ندارد. لايشعرون مراد از حيله ومكر منافقان با خدا، يا خدعه ونيرنگ آنان با احكام خدا و دين الهى است كه آنرا مورد تمسخر و بازيچه قرار مى دهند و يا به معناى فريبكارى نسبت به پيامبر خداست. يعنى همانگونه كه اطاعت و بيعت با رسول خدا، اطاعت و بيعت با خداست (164) ، خدعه با رسول خدا به منزله خدعه با خدا مى باشد كه روشن است اينگونه فريبكارى و نيرنگ بازى با دين، خدعه و نيرنگ نسبت به خود است. چنانكه اگر پزشك، دستور مصرفِ دارويى را بدهد و بيمار به دروغ بگويد كه آنها را مصرف كرده ام، به گمان خودش پزشك را فريب داده و در حقيقت خود را فريب داده است و فريب پزشك، فريب خود اوست. برخورد اسلام با منافق، همانند برخورد منافق با اسلام است. او در ظاهر اسلام مى آورد، اسلام نيز او را در ظاهر مسلمان مى شناسد. او در دل ايمان ندارد و كافر است، خداوند نيز در قيامت او را با كافران محشور مى كند. در روايتى از پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله مى خوانيم: رياكارى، خدعه با خداوند است. (165) قرآن، بازتاب كار نيك و بد انسان را براى خود او مى داند. چنانكه در اين آيه مى فرمايد: خدعه با دين، خدعه با خود است نه خدا. و در جاى ديگر مى فرمايد: اِن أحسنتم أحسنتم لانفسكم و اِن أسأتم فلها (166) اگر نيكى كنيد، به خود نيكى كرده ايد و اگر بدى كنيد، باز هم به خود. و يا در جاى ديگر مى فرمايد: ولا يَحيق المَكر السيّى ء الاّ بَاهلِه (167) نيرنگ بد، جز سازنده اش را فرا نگيرد.پيام ها
1- حيله گرى، نشانه ى نفاق است. يخادعون اللّه 2- منافق، همواره در فكر ضربه زدن است. يخادعون (كلمه خدعه به معناى پنهان كردن امرى و اظهار نمودن امر ديگر، به منظور ضربه زدن است.) (168) 3- آثار نيرنگ، به صاحب نيرنگ بر مى گردد. وما يَخدعون الاّ انفسهم 4- منافق، بى شعور است ونمى فهمد كه طرف حساب او خداوندى است كه همه ى اسرار درون او را مى داند (169) ودر قيامت نيز از كار او پرده برمى دارد. (170) وما يشعرون (171) 5 - خدعه و حيله، نشانه ى عقل و شعور نيست. (172) يخادعون... لايشعرون من يطع الرّسول فقد اطاع اللّه هركس از رسول پيروى كند، قطعاً از خدا پيروى كرده است. نساء، 80. انّ الّذين يُبايعونك انّما يبايعون اللّه كسانى كه با تو بيعت كنند، همانا با خدا بيعت نموده اند.164-فتح، 1.
165-تفسير نورالثقلين.
166-اسراء،7.
167-فاطر، 43.
168-تفسير راهنما.
169-يعلم خائنة الاعين و ماتخفى الصدور غافر، 19.
170-يوم تبلى السرائر طارق، 9.
171-جمله و ما يشعرون را دوگونه مى توان معنا نمود: يكى آنكه شعور ندارند كه خدا اسرارشان را مى داند و ديگرى اينكه شعور ندارند كه در حقيقت به خود ضربه مى زنند.
172-در روايات مى خوانيم: عقل واقعى آن است كه توسط آن، انسان خداوند را بندگى نمايد.