آيه: 78 وَمِنْهُمْ أُمِّيُّونَ لاَ يَعْلَمُونَ الْكِتَابَ إِلاَّ أَمَانِيَّ وَإِنْ هُمْ إِلاَّ يَظُنُّونَ
ترجمه
و بعضى از آنان (يهوديان)، افراد درس ناخوانده اى هستند كهكتاب خدا را جز خيالات و آرزوهاى خود نمى دانند، آنها تنها پايبند گمان خويشند.نكته ها
برخلاف گروه پيشين، كه دانشمند بوده و به اوصاف و نشانه هاى پيامبر اسلام در تورات آشنايى داشتند، ولى كتمان حقيقت مى كردند، مردم عوام كه از محتواى كتاب آسمانى خبرى نداشتند، با آرزو و خيال زندگى مى كردند. آنها فكر مى كردند كه يهود، نژاد برتر و فرزندان و محبوبان خدا هستند و به جهنّم نمى روند و اگر مجازاتى هم براى آنان باشد، چند روزى بيشتر نيست. (371)پيام ها
1- بايد جامعه ى خود را شناخت و با افكار و عقائد حاكم بر مردم زمان خود، آشنا بود. و منهم اُميّون 2- با وجود كتاب و معلّم، امّى بودن و بى سواد بودن، نقص است و بايد براى دست يابى به كتاب حقّ، همه تلاش كنند تا مورد انتقاد قرار نگيرند. و منهم اُميّون لايعلمون الكتاب 3- بى سوادى وناآگاهى، زمينه ى رشد خيالات وآرزوهاى نابجاست. اميّون... امانى 4- توقّعات و انتظارات، بايد بر مبناى علم باشد نه خيال. الاّ يظنّون 5 - در عقايد، پيروى از گمان و خيال ممنوع است. ان هم الاّ يظنّون371-با توجّه به اينكه خشيت، تنها برخاسته از علم است، نه چيز ديگر: انّما يخشى اللَّه من عباده العلماء فاطر، 28. و مولوى نيز مى گويد: (جمله ى ذرّات پيدا و نهان، با تو مى گويند، روزان و شبان، ما سميعيم و بصيريم و هُشيم، با شما نامحرمان، ما خامُشيم، نطق آب و نط