ترجمه تفسیر المیزان جلد 6

دستورات آن روز سرپيچى كرده‏اند، و لذا داود (ع) به درگاه خدا عرض كرد: بار الها لعنت خود را همچون ردا بر آنان بپوشان و همچون كمربند بر دو پهلويشان بربند، پس خداى تعالى ايشان را بصورت ميمون مسخ نمود. و اما عيسى (ع) آن جناب نيز قومى را كه بر ايشان مائده نازل شد مع ذلك بعد از جريان مائده مجددا كفر ورزيدند نفرين كرد. آن گاه صاحب مجمع البيان مى‏گويد: امام ابى جعفر (ع) فرموده كفرشان از اين رو بود كه با پادشاهان ستمگر دوستى مى‏كرده‏اند، و به طمع اينكه لبى از دنيا آنان چرب كنند زشتيهايشان را زينت داده و آن را در نظرشان زيبا جلوه مى‏داده‏اند. «1»

مؤلف: قرآن نيز اين معنا را كه اصحاب سبت بصورت ميمون مسخ شده‏اند تاييد مى‏كند آنجا كه مى‏فرمايد:" وَ لَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِينَ اعْتَدَوْا مِنْكُمْ فِي السَّبْتِ فَقُلْنا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خاسِئِينَ" «2» و نيز مى‏فرمايد:" وَ سْئَلْهُمْ عَنِ الْقَرْيَةِ الَّتِي كانَتْ حاضِرَةَ الْبَحْرِ إِذْ يَعْدُونَ فِي السَّبْتِ إِذْ تَأْتِيهِمْ حِيتانُهُمْ يَوْمَ سَبْتِهِمْ شُرَّعاً وَ يَوْمَ لا يَسْبِتُونَ" تا آنجا كه مى‏فرمايد:

" وَ إِذْ قالَتْ أُمَّةٌ مِنْهُمْ لِمَ تَعِظُونَ قَوْماً اللَّهُ مُهْلِكُهُمْ أَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذاباً شَدِيداً قالُوا مَعْذِرَةً إِلى‏ رَبِّكُمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ ... فَلَمَّا عَتَوْا عَنْ ما نُهُوا عَنْهُ قُلْنا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خاسِئِينَ" «3».

و در كتاب الدر المنثور است كه عبد بن حميد و ابو الشيخ و طبرانى و ابن مردويه از ابن مسعود نقل مى‏كنند كه وى گفته است رسول اللَّه (ص) فرمود: بنى اسرائيل وقتى دست بگناه و نافرمانى زدند علمايشان آنان را توبيخ و تنبيه نموده و از گناه نهى كردند، و ليكن در عين حال با ايشان همنيشينى مى‏كرده و با هم مى‏خوردند و مى‏آشاميدند، تو گويى اينان نبوده‏اند كه ديروز گناه مى‏كردند، وقتى خداى تعالى چنين ديد به دلهايشان اختلاف‏

(1) مجمع البيان ج 3 ص 231.

(2) و هر آينه شناختيد كسانى را كه تجاوز كردند حدود و احكام روز شنبه را و از همان جهت گفتيمشان ميمون باشيد و براى هميشه دور و رانده از درگاه ما بوده باشيد. سوره بقره آيه 65.

(3) از آنها بپرس از حال قريه‏اى (ايله) كه بر لب دريا مسكن داشتند. بپرس از آن موقعشان كه وقتى ماهيان دريا در روزهاى شنبه آشكارا مى‏آمدند بر لب آب و بر عكس، روزهاى ديگر نمى‏آمدند، چگونه تجاوز كردند حدود و احكام شنبه را. اين چنين آنان را با فسقشان آزموديم. و نيز بپرس از آن موقعشان كه طايفه‏اى از صلحايشان گفتند: چرا نصيحت و پند مى‏دهيد مردمى را كه خداوند يا هلاك كننده آنان است و يا عذاب كننده آنان بعذابى شديد؟! گفتند: براى اينكه در درگاه پروردگارتان معذور باشيم، يا آنان احتمالا از خدا بترسند و تقوا پيشه كنند، پس وقتى كه تكبر كردند و مرتكب شدند كارهايى را كه از آن نهى شده بودند گفتيمشان ميمون و رانده از درگاه ما باشيد. سوره اعراف آيه 166.