وجه صحيح در معناى جمله:" مِنَ الَّذِينَ اسْتَحَقَّ عَلَيْهِمُ الْأَوْلَيانِ" در آيه شريفه
" مِنَ الَّذِينَ اسْتَحَقَّ عَلَيْهِمُ الْأَوْلَيانِ" اين جمله در موضع حال است، يعنى در حالى كه اين دو شاهد جديد از كسانيند كه آن دو شاهد اول كه از جهت وصيت نزديكتر به ميت هستند بر آنان خيانت نمودند.فخر رازى هم كلمه" اوليان" را همين طور معنا كرده و حاصل معنا اين است كه: اگر معلوم شد شهود اول يعنى كسانى كه قبل از كشف خلاف از جهت وصيت نزديكتر به ميت بودند، به اولياى ميت خيانت ورزيدهاند، در اين صورت دو تن از همان اولياى ميت اقامه شهادت مىكنند، و اين معنا وقتى صحيح است كه كلمه:" استحق" مبنى بر فاعل (بكسر همزه و فتح تا) قرائت شود كما اينكه بنا بر روايت حفص، عاصم چنين قرائت كرده، و اما بنا بر قرائت جمهور كه كلمه مزبور را به صيغه مجهول (يعنى به ضم همزه و تا) خواندهاند ظاهر سياق چنين مىشود كه" اوليان" مبتدا و خبرش جمله" فَآخَرانِ يَقُومانِ مَقامَهُما" بوده باشد، و بخاطر عنايتى كه نسبت به جمله خبريه داشته آن را جلوتر از مبتدا ذكر فرموده. و بنا بر اين قرائت، معنى آيه چنين مىشود: اگر معلوم شد آن دو تن شاهد مستحق كيفر گناه شدهاند پس دو شاهد ديگر كه دو تن ديگر از اقرباى ميتاند قائم مقام دو تن شاهد نخستين مىشوند. و از عاصم- البته به طريق ابى بكر و حمزه و خلف و يعقوب- نقل شده كه وى بجاى كلمه" اوليان"،" اولين" كه جمع" اول" و در مقابل و ضد كلمه" آخر" است قرائت كرده، و اين كلمه بظاهر به معناى اولياء
لطفا منتظر باشید ...
