دلائل و معاذيرى كه حواريون براى در خواست نزول مائده ذكر كرده‏اند - ترجمه تفسیر المیزان جلد 6

طلب فعل (جواب) است نه براى طلب افعال (اجابت).

سوم اينكه سياق آيه با اين توجيه سازگار نيست، زيرا اگر معنى گفتار حواريين كه گفتند:" هَلْ يَسْتَطِيعُ رَبُّكَ أَنْ يُنَزِّلَ عَلَيْنا مائِدَةً مِنَ السَّماءِ" اين باشد كه آيا خدايت راضى مى‏شود كه ما از او درخواست كنيم، يا تو براى ما از او تقاضا كنى كه مائده‏اى از آسمان بر ما نازل كند، و غرض‏شان اين باشد كه بخواهند با كسب اجازه براى سؤال يا با ديدن نزول مائده ايمان‏شان قوى شود، ديگر چه جا داشت كه عيسى ايشان را توبيخ نموده و بفرمايد:" اتَّقُوا اللَّهَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ"؟! و وجه اينكه خداوند در جواب‏شان كفار را وعده عذابى دهد كه احدى از عالميان را به آن عذاب دچار نكرده باشد چيست؟!! بنا بر اين توجيه و تقرير حواريين كه جز حرف حسابى چيزى نگفتند و جز حاجتى مشروع چيزى نخواستند، پروردگار خودش فرموده:" وَ سْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ" «1».

" قالَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ" توبيخى است كه عيسى (ع) از آنان نموده براى اينكه كلام‏شان مشتمل بود بر پرسش از قدرت پروردگار وى بر فرستادن مائده، و اين كلام به هر صورت شبهه‏آور است. و اين توبيخ بنا بر وجهى كه ما اختيار كرديم جهتش واضح است، زيرا گفتيم اصل اين مؤاخذه و بازخواست كه متعقب است به آن وعيد شديد، مربوط به معجزه خواستن بيجا و بدون حاجت است كه در حقيقت بازى كردن با آيات خدا است و مربوط به تعبير ركيكشان است كه از ظاهر آن استفاده مى‏شود كه ايمان قلبى به قدرت ربوبى ندارند.

دلائل و معاذيرى كه حواريون براى در خواست نزول مائده ذكر كرده‏اند

" قالُوا نُرِيدُ أَنْ نَأْكُلَ مِنْها وَ تَطْمَئِنَّ قُلُوبُنا وَ نَعْلَمَ أَنْ قَدْ صَدَقْتَنا وَ نَكُونَ عَلَيْها مِنَ الشَّاهِدِينَ".

سياق اين آيه ظاهر در اين است كه حواريين با اين گفتار خود خواسته‏اند اعتذار جسته و خود را از توبيخ عيسى (ع) رها سازند. و اين اعتذارشان به درخواست نابجاى‏شان بهتر مى‏چسبد تا به سؤال ركيكشان از قدرت خداوند. و همين ظهور نيز يكى از شواهدى است كه دلالت مى‏كند بر اين كه ملاك مؤاخذه تنها مساله ركاكت تعبير نيست بلكه ملاك معجزه خواستن بيجا و بدون حاجت آنان است، و اما اينكه گفتند: مى‏خواهيم از آن بخوريم ...، در اين كلام براى بيان غرض خود از درخواست معجزه چهار چيز را شمرده‏اند.

اول: خوردن، و گويا مرادشان از ذكر اين جهت اين است كه بگويند غرض ما از اين‏

(1) از فضل خداوند طلب كنيد. سوره نساء آيه 32.