خداى تعالى منزه است از تشريع احكامى خرافى كه مردم خرافى براى بعضى حيوانات جعل كرده‏اند - ترجمه تفسیر المیزان جلد 6

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 6

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

اين گوسفند بين ده نتاج ماده وصل كرده است. آن گاه بعد از آن هر چه مى‏زاييد آن را بر زنان حرام مى‏دانستند «1».

و اما" حامى": باز در مجمع البيان از ابن عباس و ابن مسعود نقل مى‏كند كه گفته‏اند: حامى عبارتست از شتر نر، عرب را رسم چنين بوده كه اگر ماده شترى از صلب و نطفه شتر نرى ده شكم بچه مى‏آورده آن شتر را مبارك مى‏شمرده، و پشتش را محترم دانسته و بر آن بار نمى‏نهاده و سوارش نمى‏شده‏اند، و از هيچ آب و علفى منعش نمى‏كردند. ابى عبيده و زجاج در معناى حامى همين وجه را اختيار كرده‏اند. و از فراء نقل مى‏كند كه گفته است: حامى شتر فحلى را مى‏گفته‏اند كه تا دوران بلوغ فرزند زاده خود زنده مانده و بر آن پريده آبستنش سازد، به چنين شترى مى‏گفته‏اند:" حمى ظهره" يعنى پشتش مصون شد، ديگر نبايد بر آن سوار شد. «2»

و اين كلمات گر چه همانطورى كه ديديد در معانيشان اختلاف شده است، الا اينكه احتمال قوى مى‏رود اين اختلاف ناشى از اختلاف در سليقه‏هاى اقوام و قبائل بوده باشد، بنا بر اين همه اين معانى صحيح است، و نظير اين اختلاف در سنت‏هاى جارى بين اقوام وحشى بسيار ديده مى‏شود.

خداى تعالى منزه است از تشريع احكامى خرافى كه مردم خرافى براى بعضى حيوانات جعل كرده‏اند

و به هر تقدير آيه شريفه در اين مقام است كه خداى تعالى را منزه از جعل چنين احكامى كرده و اينگونه احكامى را كه مردم خرافى از پيش خود براى اين چهار صنف از انعام تراشيده و به خدا نسبتش مى‏دادند از خداى متعال سلب نمايد، بدليل اينكه اولا مى‏فرمايد:" ما جَعَلَ اللَّهُ ..." يعنى خدا چنين جعلى نكرده، و ثانيا مى‏فرمايد:" وَ لكِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ ...- يعنى و ليكن كسانى كه كافر شدند بر خدا افتراء مى‏بندند" و از همين جهت مى‏توان گفت جمله" وَ لكِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا ..." بمنزله جوابى است براى سؤال مقدر، گويا وقتى خداى تعالى فرمود:" ما جَعَلَ اللَّهُ" كسى مى‏پرسد اگر اين احكام را كه كفار مدعى هستند كه از خداست، و خداى متعال آن را جعل نكرده پس از كجا درست شده است؟ در پاسخ از اين سؤال فرضى جواب مى‏دهد اين احكام افتراى دروغى كفار است به خداى تعالى، آن گاه براى مزيد بيان فرموده است:" وَ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْقِلُونَ" يعنى اينان خود در افتراهاى خود اختلاف دارند، و اين اختلاف خود سند نادانى آنها است و بيشتر آنان كه اين احكام را به خدا نسبت مى‏دهند نمى‏دانند كه اين عملشان افترا است، و جماعت كمى از آنان حق را مى‏دانند و دانسته و فهميده افترا مى‏بندند كه پيشوايان و زمامداران معاند باشند.

(1 و 2) مجمع البيان ج 4 ص 252.

/ 539