گفتارى پيرامون بندگى و بنده‏دارى - ترجمه تفسیر المیزان جلد 6

مؤلف: همين روايت را مجلسى در اولين حديث از بحار «1» از در المنثور «2» نقل كرده، و در اين ميان اخبار ديگرى راجع به دعاهايى كه رسول خدا (ص) در موقع خواندن قرآن و يا در موقع تلاوت سوره‏ها و يا آيات مخصوصى مى‏خواند در دست هست كه اگر كسى بخواهد از آنها اطلاع حاصل كند بايد به كتبى كه متعرض آن است مراجعه نمايد. آن حضرت داراى خطبه‏ها و بياناتى است كه در آن مردم را به تمسك به قرآن و تدبر در آن ترغيب و به اهتداء به هدايت و استناره از نور آن تحريص مى‏فرمايد، و خود آن جناب به طريق اولى به آنچه كه در اين باره توصيه مى‏فرمود عمل مى‏كرد، و از همه پيش‏قدم‏تر و سريع‏تر به سوى خيرات بود، همو بود كه مى‏فرمود: سوره هود مرا پير كرد. «3» و البته مقصود آن جناب آيه" فَاسْتَقِمْ كَما أُمِرْتَ" است.

كما اينكه از ابن مسعود هم قريب به اين مضمون روايت شده كه گفت: رسول خدا (ص) مرا دستور دادند كه مقدارى از قرآن را بخوانم، و من چند آيه‏اى از سوره يونس برايش تلاوت كردم تا آنكه رسيدم به اين جمله:" وَ رُدُّوا إِلَى اللَّهِ مَوْلاهُمُ الْحَقِّ ..." «4»،

ديدم كه اشك در دو چشمان نازنينش حلقه زد. «5»

اين بود پاره‏اى از آداب و سنن آن حضرت كه ما آن را از رساله‏اى كه سابقا در باره سنن آن حضرت تاليف كرده بوديم انتخاب نموده، در اينجا ذكر نموديم، و در كتب شيعه و سنى روايات مستفيضه‏اى در اين باره نقل شده كه البته آيات الهى قرآن نيز آن را تاييد مى‏كند و هيچيك از آنها را رد و انكار نمى‏نمايد. و خداوند راهنما است.

گفتارى پيرامون بندگى و بنده‏دارى

‏

خداى تعالى در سوره مائده مى‏فرمايد:" إِنْ تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبادُكَ" «6» و اين كلام خلاصه‏ايست از معناى رقيت و بندگى، گر چه در قرآن كريم آياتى كه متضمن اين معنا هستند بسيار است، ليكن جمله كوتاه فوق نفوذ تصرفات خود مختارانه مولا را در عبد تعليل مى‏كند و

(1) بحار الانوار ج 92 ص 322.

(2) در المنثور ج 6 ص 331.

(3) در المنثور ج 3 ص 320.

(4) سوره يونس آيه 30.

(5) احياء العلوم ج 3 ص 119.(6) اگر آنان را عذاب كنى بارى بندگان تواند. سوره مائده آيه 118.