رواياتى در باره معرفت نفس، و خدا شناسى از راه خود شناسى
و در كتاب الدرر و الغرر از على (ع) روايت شده است كه فرمود: عارف كسى است كه نفس خود را بشناسد و او را آزاد سازد، و از هر چيزى كه دورش مىكند منزهش بدارد «1».مؤلف: يعنى از اسيرى هواى نفس و بندگى شهوات آزادش كند.و نيز در كتاب مزبور از آن جناب روايت شده كه فرمود: بزرگترين جهلها و جهل انسان است به نفس خويش «2».و نيز فرمود: بزرگترين حكمتها براى انسان نفس خود را شناختن است «3».و نيز فرمود: از مردم هر كس كه بيشتر نفس خود را مىشناسد او از پروردگار ترسندهتر است «4».مؤلف: جهتش اين است كه چنين كسى به خداى خود بيشتر عالم و عارف است كما اينكه خداى سبحان فرمود:" إِنَّما يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ «5»- از بندگان، تنها علما از خداى مىترسند".و نيز در كتاب مذكور از آن حضرت روايت مىكند كه فرمود: بهترين عقل انسان خودشناسى اوست. بنا بر اين كسى كه خود را شناخت خردمندى يافت، و كسى كه نادان به نفس خود بود گمراه شد «6».و نيز در كتاب مزبور از آن حضرت روايت مىكند كه فرمود: در شگفتم از كسى كه براى گمشده خود جار ميزند، و از اين و آن مىپرسد، در حالى كه خودش را گم كرده و در پى يافتن خود نيست «7».و نيز فرمود: در شگفتم از كسى كه خود را نشناخته چگونه مىتواند پروردگار خود را(1) غرر الحكم خوانسارى ج 2 ص 48.(2، 3، 4) متن غرر الحكم ج 2 ص 88- 91.(5) سوره فاطر آيه 28.(6، 7) غرر الحكم خوانسارى ج 2 ص 442.