طريق انسان به سوى خداوند همان نفس انسان است كه به منتهاى مسير مى‏رسد (وَ أَنَّ إِلى‏ رَبِّكَ الْمُنْتَهى‏) - ترجمه تفسیر المیزان جلد 6

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 6

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

گفته مى‏شود: زنهار راه را گم مكن، معنايش نگهدارى خود راه است نه جدا نشدن از راهروان، پس در اينجا هم كه مى‏فرمايد: زنهار كه نفسهايتان را از دست دهيد، معلوم ميشود نفس‏ها همان راه هستند نه راهرو، چنان كه نظير اين معنا در آيه:" وَ أَنَّ هذا صِراطِي مُسْتَقِيماً فَاتَّبِعُوهُ وَ لا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبِيلِهِ" «1» به چشم مى‏خورد.

طريق انسان به سوى خداوند همان نفس انسان است كه به منتهاى مسير مى‏رسد (وَ أَنَّ إِلى‏ رَبِّكَ الْمُنْتَهى‏)

پس اگر فرمود: بر شما باد نفس‏تان، مقصود اين است كه شما ملازمت كنيد نفس خود را از جهت اينكه نفس شما راه هدايت شما است، نه از جهت اينكه نفس يكى از رهروان راه هدايت است، به عبارت ديگر اگر خداى تعالى مؤمنين را در مقام تحريك به حفظ راه هدايت امر مى‏كند به ملازمت نفس خود، معلوم مى‏شود نفس مؤمن همان طريقى است كه بايد آن را سلوك نمايد، بنا بر اين نفس مؤمن طريق و خط سيرى است كه منتهى به پروردگار ميشود، نفس مؤمن راه هدايت اوست، راهى است كه او را به سعادتش مى‏رساند.

پس آيه مورد بحث مطلبى را بطور روشن بيان كرده است كه آيات زيرين به اجمال به آن پرداخته‏اند:" يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ. وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ. لا يَسْتَوِي أَصْحابُ النَّارِ وَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفائِزُونَ" «2»، كه دستور مى‏دهد نفس را زير نظر گرفته و اعمال صالح او را كه سرمايه و توشه فرداى اوست (و بهترين توشه تقوا است)- تحت مراقبت قرار دهند، زيرا براى نفس امروز و فردايى است، و نفس هر آنى در حركت و در طى مسافت است، و منتهاى سيرش خداى سبحان است، چون نزد اوست حسن ثواب يعنى بهشت.

بنا بر اين بر انسان لازم است كه اين راه را ادامه داده و همواره بياد خداى خود باشد و لحظه‏اى فراموشش نكند، چون خداى سبحان غايت و هدف است، و انسان عاقل هدف را از ياد

(1) و بدرستى اين است راه و روش من در حالى كه راه مستقيم و هموارى است، پس پيروى كنيد اين روش را و پيرو هر راه و روشى نباشيد كه خدا به كيفر اين عملتان شما را از راه خود متفرق سازد.

سوره انعام آيه 153.

(2) هان اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! بپرهيزيد از عذاب خدا، و بايد كه هر كسى در انتظار پاداشى باشد كه خود براى فرداى خود پيش فرستاده و بپرهيزيد از عذاب خدا، بدرستى خداوند با خبر است از آنچه كه مى‏كنيد. و مانند كسانى نباشيد كه خدا را فراموش كردند و خداوند به كيفر اين فراموشيشان نفس شان را از يادشان برد، ايشان همانا فاسقند، يكسان نيستند اهل آتش و اهل بهشت، چون اهل بهشت همانا رستگارانند. سوره حشر آيه 20.

/ 539