ترجمه تفسیر المیزان جلد 6
لطفا منتظر باشید ...
امير المؤمنين (ع) نقل مىكند دارد كه آن جناب در ضمن يكى از كلماتش فرمود:بدرستى خداوند بزرگتر از آنست كه از چيزى در پرده و نهان شود، و يا چيزى از او پوشيده و پنهان گردد. «1»و در كتاب توحيد از امام موسى بن جعفر (ع) نقل شده است كه در ضمن يكى از كلمات خود فرمود: بين او و بين خلق حجابى جز خود مخلوقاتش نيست، اگر نهان است با حجابى ناديدنى نهان نيست، و اگر مستور است با پردهاى نامرئى مستور نيست، معبودى جز او نيست، اوست خداوند كبير و متعال «2».و نيز در كتاب توحيد بطور مسند از عبد الاعلى از امام صادق (ع) در ضمن حديثى روايت شده كه فرموده كسى كه خيال مىكند خدا را شناخته ولى خدا را به حجاب و يا به صورت و يا به هيكلى شناخته او مشرك است، و در حقيقت خدا را نشناخته براى اين كه حجاب و صورت و يا مجسمه غير خداوند متعالند، و مطلب از اين قرار است: كه خداى تعالى هم واحد است و هم موحد يعنى شديد التوحد، بنا بر اين كسى كه مىخواهد خدا را بوسيله غير خدا واحد كند چنين كسى چطور به توحيد خدا راه يافته است؟ كسى به توحيد خدا پى برده كه او را بوسيله خود شناخته باشد، و اما كسى كه او را به غير او شناخته باشد در حقيقت او را نشناخته، و چيز ديگرى را شناخته است «3» (تا آخر حديث).و اخبارى كه از ائمه اهل بيت (ع) بر طبق بيان گذشته ما وارد شده است بسيار زياد است، و ما اميدواريم خداوند متعال توفيقمان دهد بلكه در آينده در تفسير سوره اعراف آن اخبار را ايراد نماييم (انشاء اللَّه العزيز).پس، از آنچه گذشت چنين بدست آمد كه سير و نظر در آيات انفسى نفيستر و پر ارزشتر از سير آفاقى است، تنها و تنها سير انفسى است كه نتيجهاش معرفت حقيقى و حقيقت معرفت است، و اين معنا با فرمايش امير المؤمنين (ع) در روايت مورد بحث كه فرمود:معرفت به نفس نافعتر از معرفت آفاقى است، منافات ندارد، زيرا اينكه امام معرفت به نفس را از ديگرى مهمتر شمرده و نفرمود تنها راه بسوى حقيقت و بسوى پروردگار همانا سير انفسى است، براى اين بود كه عامه مردم سطح فكرشان آن اندازه بالا نيست كه بتوانند اين معناى دقيق را
