ترجمه تفسیر المیزان جلد 6

حضرت يوسف (ع) گرفتارى خود را براى پروردگارش چنين شرح مى‏دهد كه امرش در نزد زنان دربارى و در موقف فعليش دائر شده است ميان رفتن به زندان و ميان اجابت خواسته آنها، و به علمى كه خداوند كرامتش كرده و با آيه:" وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً" «1» از آن حكايت نموده، زندان را بر اجابت آنها ترجيح مى‏دهد، ليكن از طرفى هم اسباب و مقدماتى كه زنان دربارى مصر براى رسيدن به منظور خود ترتيب داده‏اند بسيار قوى است، و اين مقدمات يوسف را به غفلت و جهل به مقام پروردگار و ابطال علم و ايمان به خدايش تهديد مى‏نمايد، و چاره‏اى جز دستگيرى خدا و حكم او نمى‏بيند، چنان كه در زندان نيز به رفيق زندانى خود گفت:" إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ" «2» و لذا در اين دعا ادب را رعايت كرده و براى خود درخواست حاجتى نمى‏كند، چون حاجت خواستن خود يك نحوه حكم كردن است، بلكه تنها اشاره مى‏كند به اينكه جهل تهديدش مى‏كند به ابطال نعمت علمى كه پروردگارش كرامتش فرموده و رهائيش از خطر جهل و دور شدن كيد زنان از او موقوف به عنايت خداى تعالى است، لذا تسليم امر خدا شد و چيز ديگرى نگفت.

خداى تعالى هم دعايش را مستجاب نمود و كيد زنان را كه عبارت بود از منحرف شدن و يا به زندان رفتن از او به گردانيد، در نتيجه هم از انحراف خلاص شد و هم از زندان، از اينجا معلوم مى‏شود كه مرادش از كيد زنان هر دو بوده.

و اما اينكه عرض كرد:" رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَيَّ ..." در حقيقت خواست تمايل قلبى خود را در صورت دوران مزبور نسبت به رفتن زندان و نفرت و دشمنى خود را نسبت به فحشا اظهار نمايد، نه اينكه به گمان بعضى رفتن به زندان را دوست داشته باشد، چنان كه سيد الشهداء حسين بن على (ع) نيز در اين مقوله فرمود:" الموت اولى من ركوب العار و العار خير من دخول النار- تن به مرگ دادن سزاوارتر است از قبول عار و قبول عار و ننگ بهتر است از داخل آتش دوزخ" به دليل اينكه خداى تعالى بعد از اين آيه فرموده:" ثُمَّ بَدا لَهُمْ مِنْ بَعْدِ ما رَأَوُا الْآياتِ لَيَسْجُنُنَّهُ حَتَّى حِينٍ" «3».

(1) و وقتى كه به حد بلوغ خود رسيد حكم و علمش كرامت كرديم. سوره يوسف آيه 22.

(2) حكم براى كسى جز خداى تعالى نيست. سوره يوسف آيه 40.

(3) پس بعد از آنكه آن معجزات را ديدند رأى‏شان بر اين قرار گرفت كه او را بدون هيچ ملاحظه‏اى تا مدتى زندانى كنند. سوره يوسف آيه 35.