ترجمه تفسیر المیزان جلد 6

عَطاءِ رَبِّكَ وَ ما كانَ عَطاءُ رَبِّكَ مَحْظُوراً" «1» و در خصوص قرآن مى‏فرمايد:" وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ لا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَساراً" «2» چون اضلال و نظاير آن مانند بدبختى و شقاوت وقتى از خداى تعالى ناپسند و مذموم است كه ابتدايى باشد، يعنى خداوند كسى را بدون جهت گمراه و يا بدبخت كند و اما اگر پاداش و اثر گناهى باشد كه خود آدمى مرتكب شده يا مثلا گناهى كرده كه موجب خشم خداوندى و رسيدن به درجه بالاترى از گمراهى شده باشد اين گمراهى‏هاى متجدد نسبت به خداى تعالى مذموم نيست.

كما اينكه خود پروردگار متعال در قرآن به همين معنا اشاره كرده و فرموده" وَ ما يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفاسِقِينَ" «3» و نيز مى‏فرمايد:" فَلَمَّا زاغُوا أَزاغَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ" «4» و بالآخره برگشت زياد شدن كفر و طغيان آنها به سبب قرآن به اين است كه خداوند توفيق را از آنها سلب نموده عنايت الهى شامل حال آنها نباشد تا در نتيجه از كفر و طغيان خود بر نگردند و تسليم آيات الهى نشوند و به دعوت حقه خداوند ايمان نياورند، و ما در سابق در تفسير آيه" وَ ما يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفاسِقِينَ" «5» در جلد اول بحثى راجع به اين موضوع گذرانديم.

اينك بر سر مطلب خود شده و مى‏گوييم: همانطورى كه سابقا هم اشاره كرديم گويا آيه مورد بحث براى اين باشد كه رفع استبعاد و تعجب از رفتار وقيحانه يهود و جرأت و جسارتش نسبت به خداوند بكند و هويت يهود را كه خود را ملتى تربيت شده و اهل كتاب و ساير ملل را وحشى و بى سواد مى‏ناميدند بلكه مدعى فرزندى و دوستى با خدا بودند به عالميان نشان دهد تا همه بدانند (العياذ باللَّه) پسران خدا و دوستانش تا چه اندازه در اسائه ادب نسبت به خدا وقيح و بى شرم و جسورند.

و نيز همه بدانند اگر يهود روز بروز بر كفر و عناد خود مى‏افزايد براى همين است كه خداوند به ايشان سخط كرده و نور دلشان را خاموش نموده و ايشان هم خود مستوجب چنين سخطى بوده‏اند، و نيز بدانند كه اين طغيان و كفر روز افزون و آثار شومى كه يكى پس از ديگرى‏

(1) هر يك از اين دو طايفه: دنيا طلب و عقبى طلب را، از نعمت پروردگارت روزى مى‏دهيم و روزى پروردگار تو محبوس از كفار و فاسقان نيست. سوره اسراء آيه 20.

(2) و فرو مى‏فرستيم از قرآن چيزى را كه شفا و رحمت است براى مؤمنين و ليكن براى ظالمين جز اينكه بر خسرانشان بيفزايد سودى ندارد. سوره اسراء آيه 82.

(3) و خدا گمراه نمى‏كند با اين مثالها كه زده مگر فاسقين را. سوره بقره آيه 26.

(4) وقتى از حق روى گرداندند خداوند هم دلهايشان را از نور ايمان تهى كرد. سوره ص آيه 5.

(5) سوره بقره آيه 26.